Triumph Street Triple RS 765’lik motoru, safkan-asil bir çıplak motosiklet ve son zamanlarda ilgimi çok çeken modellerden birisi. Fakaaat kış-yağmur-çamur dediğimiz zaman durum bu…
Çıplak motosiklet adı üzerinde çıplak; yani kabuğu yok; tüm etkilere açıksınız…
Fotoğraflarda görüldüğü üzere arka tekerlekten gelen su sürücünün sırtına, oradan süzülerek arka koltuğa inmiş. Yani sürüş yaptığınız sürece sırtınıza su püskürtecek bir makine ile yolculuk yapıyorsunuz 🙂
Bu yazı Püf Noktası ve Kış kategorilerinde yayımlanmıştır.
Aquaplaning yağmurda motosiklet sürüşü için dertli hadise. Su kızaklaması, su kayması adı da veriliyor ve kaza sebebidir.
Güvenli Sürüş İçin Yağmurda Tutuş Bilgisi
(esas bilgiler videodan sonra, sıkılıp pas geçmeyin)
Çoğu zaman dikkate almayız ama zemindeki su ortalama süratlerde bile bizi yere çalabilir, bilginize.
Kızaklama ya da Suda Kayma Nedir?
Lastiklerin üzerindeki dişler, kanallar; yol üzerindeki suyu kenara atmak, tahliye etmek için vardır. Diş derinliği yeterli ve lastik basıncı doğru ise lastik tasarlandığı gibi yoldaki suyu kenara atar ve yere basar. Sağ görseldeki siyah kısımlar yere temas eden kısımlar.
Lastiğin suyu kanallar yolu ile nasıl dışarı attığı altta açık olarak görülüyor. İşte diş derinliği ne kadar az ise, kanalın içinden geçen su o kadar az olur. Yani hızınız ne olursa olsun suyu, daha ufak bir kova ile atmış olursunuz.
İşte burada da lastiğin suyu nasıl içine aldığını görebilirsiniz.
Bu yüzden kış lastiklerinde daha fazla kanal bulunur. Yani kanal önemli. Aşağıdaki görselin solu kış, sağı yaz lastiği. Görüldüğü üzere sol tarafta (kış lastiği) daha fazla kanal var, hatta kanallar yanlara açılıyor; sebebi daha suyu yandan da atabilmek, böylece boşaltabildiği litre artıyor.
Peki Yeterli Su Atılmazsa Ne Olur?
Lastiğin önünde fazla su birikmeye başlamış. Devam edersek,
Fazla su lastikle yol arasına girerek bizi yüzdürmeye başlar…
İşte görüyorsunuz anlatmaya gerek yok 🙂 Artık yüzüyoruz!
Unutmamak lazım ki lastik artık yere değmiyor. Şu an havada gibiyiz.
Fren? Yere değmiyoruz ki?
Sağa sola dönmek? Yere değmiyoruz!
O zaman da aşağıdaki olur: Bir anda yoldan kopar ve savrulmaya başlarsınız. Tabii ki dört tekerli bir araç dönmeye başlar ama biz iki tekerler anında yere yapışırız!
https://www.youtube.com/watch?v=9HD54INDOq8
Yağmurda Doğru Hız?
İdeal şartlarda, dört mevsim lastikler en fazla 80 km./saat civarı hız için yeterli su boşaltabilirler. Üstü tehlikelidir. İdealden kastımız diş derinliği yeterli (10’000 km. altı ya da üretim tarihi iki seneyi geçmemiş) ve basıncı doğru lastik. Tabii ki yolda su birikintisi, akan su varsa bu daha da ciddi tehlikedeyiz demektir.
Sanılanın aksine doğru düzgün, iyi asfaltlı, yollarda da su kızaklaması riski vardır. Zaten motosikletçiler genelde yolun güzelliğine kanıp sürat arttırır ve fizik kurallarına yenilirler.
Her şey iyi olsa da bir noktadan sonra lastik suyun hepsini atamaz ve:
Kızaklayıp, kayarız!
Yolun, asfaltın, şartların sizi aldatmasına izin vermeyin; ilerideki tek bir su birikintisi düşmenize sebep olabilir (hele ülkemizde).
Hızın Kızaklamaya Etkisi Nedir?
Sürat arttıkça atılması gereken su miktarı artar. Diyelim ki on beş metre ıslak alan var. Her metrede de bir litre su atmamız gereksin: toplamda on beş litre su atması lazım lastiğin.
Bu 15 metreyi 1 saniyede geçersek saniyede on beş litre, aynı 15 metreyi 5 saniyede geçersek saniyede üç litre yeterli olacaktır. Ama unutmayın hızdan bağımsız olarak lastiğimizin atabildiği su sabit kalıyor; dolayısıyla ne kadar yavaş, o kadar iyi.
Bu pratikte şu demek:
Baktınız ileride birikinti var, hızınızı düşürün, lastiğinize mümkün olduğu kadar yardımcı olun.
Aquaplaning yağmurda motosiklet sürüşü düzgün yapıldığı sürece sorun değil; sorun biziz…
Artık Türkiye’de.
Uzun zamandır takip ettiğim ve yurt dışında bilinen bir marka Tucano Urbano.
Farkı günlük ve şık kıyafetler gibi görünen ama korumalı motosiklet kıyafetlerinden oluşan ürün grubu.
Aldık olduğumuz kaba ya da iddialı motosiklet montlarından farklı değil mi?
Kahramanlar’da yürürken gördük ve sevindik, çünkü artık İzmir’de de Tucano Urbano satın almak mümkün (tabii ki başka şehirlerde de). Şık ve her yerde her zaman giyebilecek motosiklet montu almak isteyenler baksın.
#motosiklet #kıyafet #tucanourbano
Görselde sağda, suyun üzerinde işaretlediğim kırmızı noktayı görüyor musunuz? Orada çukur olmadığını nereden biliyorsunuz?
Eğer çukur varsa -ki mümkün- üzerinden geçerken çukura düşebilirsiniz…
Öncelikle sürat arttıkça ufak çukurlar bile daha tehlikeli hale gelir. Hem suyun dengesizleştirici etkisi, hem de çukurun etkisi birleşirse takla atmanız bile mümkün olabilir.
Suyun derinliğine dikkat
Siz ayakta dururken ayağınızın etrafından geçen dört-beş parmak yüksekliğindeki su, ayaklarınızı yerden kesecek kadar güçlüdür. İşte motosikletle üzerinden geçeceğiniz su, sürat etkisiyle çok daha güçlü hale gelir.
“Geçerim” dediğiniz suyun gücü, size kayak yaptırabilir.
Yer parlıyorsa zemin kaygan demektir, dikkat edin…
Kış ve parlak zeminler kötü tutuş demek. Kışın parlak noktalara özellikle dikkat etmemiz gerektiriyor. Çünkü parlak zemin tutuşun az olması demek. Kış soğuğu, ıslaklığı tutuşumuzu zaten azalttığı için parlak zeminlere ek dikkat etmek gerekiyor.
Malum yağmurlar başladı ve dikkat etmemiz gereken noktalar arttı. Aşağıdaki fotoğrafta gösterdiğimiz nokta ise kışın başımızı en çok ağrıtacak noktalardan birisi:
“Ne kadar parlama o kadar kayganlık!”
Bütün metal yüzeyler [ özellikle ıslak iken ] ciddi derecede kaygandır. Sürüşümüzde bu tehlikeli noktaları aramalı ve üzerinden mümkün olduğunca “dik şekilde” geçmemiz gerekir…
Kaygan bölgede sadece frene dikkat etmek yetmez. Gidon hareketleri sert olmamalı, bunun için mümkün olduğunca ileriye bakmalı ve planlamaya önem vermeliyiz. Yeterli mi? Tabii ki hayır 🙂
Aslında ıslak ve kaygan zeminlerdeki en büyük yardımcınız gaz kontrolü, gaz hassasiyeti olacaktır. Her şeyi düzgün yaptıktan sonra, o anki tutuş için fazla gaz verirseniz kaygan zeminlerde yine düşersiniz.
Kış ve parlak zeminler birleştiğinde sadece hız düşürmek yetmez. Bu noktalardan geçerken de ek dikkat gerekir.
Bu sebeple size tavsiyem, böyle fazla kaygan zeminlerde iki ayağınızı yere yakın ve elinizi debriyaj kolunda hazır tutmanızdır.
Kışın motosiklet sürüşü konusunda aşağıda bağlantılarını verdiğim yazıları da okumanızı şiddetle tavsiye ederim.
Yol hava durumu nasıl merak ediyor musunuz? KGM web sitesinde yol boyunca hava durumu nasıl nokta nokta gösteriyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün yeniden yayına giren bu hizmeti çok işinize yarayacak!
Not: Meteoroloji Genel Müdürlüğünün web sitesinin yenilenmesiyle,bu hizmet şu an için erişim dışıdır.
Geçenlerde alakasız bir yerde gördüm. Aslında çok işimize yarayacak ve sürüş planlamamızı çok kolaylaştıracak bir hizmet. A noktasından B noktasına yol boyunca hava durumunu gösteren bu uygulama aslında tam da aradığımız şey.
Başlangıç ve varış noktalarını seçin, ortalama kaç saatte gideceğinizi belirleyin ve
Yol boyunca nokta nokta hava şartlarını görün!
Tek sıkıntısı sadece şehirden şehire arama yapılabilmesi (şimdilik diyelim). Bir de mesela: Güzelyalı’dan Karaburun’a diye aratabilsek çok iyi olurmuş ama şimdilik buna da şükür diyelim. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’ne teşekkür ediyor ve motosikletçiler kullansın ve kullandırtsın diyoruz…
Rota üzerinde hava nasıl?
Unutmayın, hava tahminleri önümüzdeki gün için %90 oranında doğru tahminde bulunsa da bu oran ikinci günde %65’e, üçüncü günde %50 civarlarına düşüyor. Planlamanızı yaparken buna dikkat edin…
Eğer soğuk hele hele yağışlı şartlarda araç kullanacaksınız en çok dikkat etmeniz gereken şey: gizli buz denen olay.
Gizli buz gözle görülmeyen fakat yol üzerinde olan buzdur. Tehlikeli olan kısmı ise buz olduğu için kaygan olmasıdır.
Özellikle hava sıcaklığının 12 ve altı derecelerde olduğu günlerde yol hava durumu dikkate alınmalı. Gün boyunca yolda buz varmışçasına sürüş yapmalı ve dikkatli olmalıyız.
Ben bu güzel olmayan yolda yatırıp gaz açarak çizgiyi koruma işini beceremiyorum.
Hadi kazınmış yol ve asfalttaki çizikler bir derece fakat o kazınmış yolların kot farkı var ya, işte onları sallamadan sürüş yapamıyorum ben. Neden derseniz önceki de, bu motosikletim de o kot farkına gelince yatıyor ve yön değiştiriyor. O sebeple yoğunlaşmam o noktalara kayıyor ve tedirginlikten gayri ihtiyari gaz kapıyorum.
Bu gün zorladım hem Futura‘yı hem de kendimi. Son iki sürüşümde devamlı yüksek devir ve ara ara devir kesiciye girecek kadar tepesine çıkma şeklinde sürüyorum. Gerçekten de yüksek devir, kırmızı çizgi yakınları farklı; daha büyüleyici, daha pürüzsüz, daha sesi güzel, daha bir yola uygun, viraja yakın. Olmak istediği bu işte bir motosikletin.
Bu arada böyle tepesine çıkınca devamlı gazı doldurup gidince ortalama yakıt tüketimi 100 km.’de 10 lt. civarı.
Kolum, sırtım acımadı o kadar zorlamama rağmen kendimi. Kolları serbest bırakma ve dirseklerden sallama iş e yaradı yarıyor; siz de yapın.
İyi sürenlerle sürün ve sizi değerlendirmelerini isteyin. Ama sizin iyiliğiniz için eksiklerinizi gözleyip söyleyen adama izahat vermeyin! Adam haklı, siz istediniz; bari susmayı becerin (ben zor beceriyorum da).
Ben viraj çıkışı gaza oturup açmayı açmayı açmayı seviyorum. Viraj öncesi ise tekrar kısmayı, viraja yavaş girmeyi fakat hızlı çıkıp daha da hızlanıp o ivmelenmeyi ve yavaşlamayı seviyorum. Motosiklet kullanmanın benim için güzel tarafı bu. Oysa “sistem” bir hız seç ve o hızla git dön çık devam et; ortalama hızın o (neredeyse sabite yakın bir sürat) olsun diyor. Onun için uygun makine GS1200, fakat ben onun için enduro GS falan kullanmıyorum, o sebeple agresif motosikletlere bakıyorum.
Sistem bu aşamada bana viraja taşıdığın hızı arttır, sonuçta sen ve ben yolu aynı sürede yapıyoruz diyor, ki haklı. Doksanla çıkıyorsun, yüz yirmiye kadar tırmanıyorsun, tekrar seksen, çıkışın yine doksan diyor. Oysa o 90 ile sabit dönüyor çıkıyor giriyor. Evet, aramızda fark yok, ve ben daha çok iş yapıyorum evet. Fakat ben henüz sistemi iyi uygulayanlar kadar göremiyorum çıkışı. Onların mesela 80’le girdiği viraj bana göre en iyimser ihtimalle 65, bilemedin 70 km. süratlik viraj. Bakalım zamanla ne olacak?
Mesele hızlı gitmek değil, seni o sürate çıkaracak görüşü elde etmek. Ona çalışmam lazım. Ödevim bu.
Yağmurla başladık, ıslaktı hep yerler.
Destek gazı olduğu sürece arkası her zamanki gibi. Geçen hafta da, bu defa da bir kere sıyırmadı, hatta huzursuzlanmadı bile arkası.
Tabii ki dirsekleri serbestleştirmek, gidonu serbest bırakmak ana kuralı; unutmayalım. Biraz da ondan rahat gittim ve ufak dalgalanmalara izin vererek dengesini bozmamayı becerdim Futura’nın.
Yani lastikler ısındıktan sonra ıslak zeminden korkmayın. Ben denedim ve yüklendiğin gaz ve ciddi kompresyon, hatta ağırlık transferini yaptıktan sonra serte yakın fren bile ıslakta sorun değil (not: beyaz çizgiler, boyalı yüzeyler hariç; aman dikkat, o noktalar çok kayganlar).
Kulak tıkacı, kulak tıkacı, kulak tıkacı: takın.
Vizör buğu ? Bir tık açın vizörü, hem çok soğuk değil, hem buhar hızlı gidiyor. Ek işe yarayanlar:
Ağızlığı aç , önden gelen hava buğuyu engelliyor gibi sanki,
Neoprendi sentetikti balaklava ağzı ve burnu örtüyorsa buğulanmayı arttırıyor, çek alltan sıyır burnundan-ağzından; fark ediyor, buğu azalıyor.
Sürat arttıkça buğu azalıyor (ön havalandırmadan gelen hava arttıkça).
Gerçekten oluyor, zira artık normalim oldu. Engin bugün: “Abi fren lambaların çalışıyor mu?” dedi. Onu şaşırtan şehir içi ve dar manevralar olmuş, “Oralarda da yanmıyor, o nasıl oluyor?” dedi. Demek ki iyi planlama ve doğru seçimler frenleme ihtiyacını ortadan gerçekten kaldırıyor…
Motostop Ercan’da gördüm. Kış için iyi. Yine de uyarmam lazım, koruma gücü pantolon ya da normal dizlik kadar olmayacaktır. Daha çok kış şartlarında soğuktan korunmak için işe yarar gibi geldi bana.
Resimlerden de görüleceği üzere koruması pek sağlam bir şey değil. Fakat kullananlar kışın soğuğu kesmek için ve kullanım kolaylığı sebebiyle tavsiye ediyorlar bilesiniz.
Motosiklet ve kış pek yan yana gelmez ama bu korkulduğu kadar zıt da değildir. Gerekenler şekild esürülür ve doğru donanım kullanılırsa tahminlerinizden çok daha zor şartlarda ible sürüş yapabilirsiniz. Gelelim tavsiyelere ve kurallara:
Kışın hava şartları nedeniyle görüş mesafesi azalır. Bunun önüne geçmek için:
Hem yansıtıcılı (reflektif) hem de fosforlu yelek giyin. En fark edileni turuncu renktir, sonra sarı renk gelir. Artçınız varsa yeleği o giysin, siz giyerseniz artçınız yelek görünürlüğünü engeller.
Motosikletinizde reflektif bantlar bulunsun (sadece arkasında değil, yan taraflarda da)
Eksik lambanız olmasın.
Çakarlar ya da sis farları kış için iyidir.
görünürlük en önemli unsur görün ve görünün!
Kışın aracınızı yıpratacak şartlar daha fazladır
Tuzlanmış yollar şasinize ve motorunuza tuz yapışmasına sebep olur. Tuz ciddi derecede aşındırıcıdır. Sürüşünüz bittiğinde motosikletinizi yıkayınız. Hatta en iyisi böyle bir uzun sürüşten önce ince yağ ile bir kat geçmektir.
Kablo bağlantı ve ek yerlerini kontrol edin. Açıkta olanlar var ise bantla kapatın. Yağmurda kısa devre ihtimalini azaltın, ortadan kaldırın.
Çamur ve su zincirinizin yağını daha çabuk sıyırır. Sık sık kontrol edin. Yoğun yağıştaki yüz kilometrelik bir sürüş zincirinizin yağsız kalmasına sebep olabilir (hatta olur), sık sık kontrol edin.
Motosiklet ve Kış: Donanımsız Olmaz!
Kıyafet Olmadan Olmaz
Hiç bir şey bulamazsanız kullanmak için bir büyük naylon poşet (hani maçlarda giyiyorlar ya) torsonuza (vücüdunuzun üst kısmına) sarmak için,
Dört adet naylon torba (ikisi elleriniz, ikisi ayakkabılarınız için) bulundurunuz, mesela selenizin altında)
Gazetenin çok işe yaradığını unutmayın. İçinize yerleştireceğiniz gazete rüzgarı tahmininizden çok daha iyi kesecektir.
Kask ve Kış
Yağış varken havalandırmaları açmayın, su içeri dolar
Buğu yaparsa vizörü bir tık açın, çabucak açılacaktır
Mola verdiğinizde kaskınızı sıcak alana almayın (mesela motosikletinizin üzerinde bırakın) içeride ısınır, dışarıya çıkıp taktığınızda buğu yapmaya başlar.
Alt kısımdaki parçayı bulun ve kışın takın. O parça rüzgarı keser ve soğuğun çenenizden dolanıp kaska dolmasını da engeller
Ek yerlerinden rüzgar alan vizör adamı delirtir. Bir bant ile vizörün çevresini gezin ve rüzgarı durdurun.
Eldiven
Yazlıklarla idare edemezsiniz, kışlık eldiven almalısınız
Kışlıklar da yetmiyorsa eldiven içliği kullanın
Su alıyorlarsa naylon torba işe yarar
Islakken içleri kaygan olur dikkat edin (özellikle motosikletinizi itip çekerken)
İşaret parmağının ve / veya avucun içi güderidir (tüylüdür). Bunun amacı iyi temizlik yapmasıdır. Vizörünüzü silmek için o alanları kullanın.
Kışlık eldivenler mont kollarının üzerine geçecek uzunluktadır. Montunuzun kollarını tam sıkınız ve eldivenlerinizi üzerine uzatarak cırtlarını sızdırmazlık sağlayacak şekilde kapayın.
Her Şey Daha Geç Olur
Motorunuz, vites kutusu yağınız ısınır
Lastikleriniz daha geç ısınır (hatta lastikleriniz neredeyse ısınmaz)
Frenleriniz daha geç tutar
Tehlikeleri daha geç fark edersiniz, daha geç görürsünüz
Sizi daha geç fark ederler, daha geç görürler
Soğuk Yol Şartlarını Değiştirir
On derece (10) nin altı T – E – H – L – İ – K – E – L – İ – D – İ – R.
Bu ısı ve altında gizli (görünmeyen) buzlanma olur. Görmez ama kayarsınız. Gizli buz uyarısı olan yerlerde çok dikkatli olunuz.
Gölgede kalan her yer (duvar dibi, bina arkası, vb.) ek olarak risklidir, ya buzlanma vardır, ya da daha soğuk olduğu için tutuşu daha azdır.
Viyadükler, köprüler hem altlarından hem de üstlerinden hava akımı aldıkları için normal yoldan daha soğuk alurlar, daha kolay ve daha fazla buz tutar, yol tutuşları daha azdır. Bu noktalardan dik geçin, çok dikkat edin.
Su birikintileri çukurları doldurarak yol ile bir seviyeye getirir, geçmemeye çalışın; fakat daha fazla risk almayın.
Su birikintileri yol tutuşu sıfırlar ve sizi kaydırır, dikkat edin.
Ters yönden gelen araçların da yolları üzerinde su birikintisi varsa; geçerken size kovalarca su atabilir, hazırlıklı olun.
Büyük araçları (otobüs, minibüs, kamyon) geçerken tekerleklerinden arkalarından su bulutları oluşacağını unutmayın.
Aklınıza başka bir şey gelirse yorum olarak ekleyin 🙂
