Kazaları engellemek mümkündür, böyle başlayalım. Kaza ne zaman olur? Ne olursa kaza olur, farkında olmadığımızda değil mi? Kazaları engelleme farkındalığı arttırarak olur. Motosiklet sürümüne kazaları engellemek eğitimle olur.
Yazı boyunca mavi renk ve altı çizili kelimeler, diye içindeki ilgili yazılara gidiyor. Her bağlantı yeni sekmede açılıyor çünkü daha sonra okumak için arşiv oluşturmasını istedim. Size tavsiyem bu bağlantıları açıp okumanız.
Kendimizi sık görülen kazalardan nasıl koruruz?
Araştırmalarına göre, yaşamı tehdit eden ve ölümcül çarpışmaların %80’inin (kimin hatalı olduğuna bakılmaksızın) önlenebilir. Motosiklet kazalarının en yaygın nedenleri ve kaçınmak için neler yapabileceğiniz konusunda farkındalıkla bu kazaları önleyebiliriz.
1: Kavşakta önünüze çıkan (atlayan) araçlar
Motosikletten düşerek kaza yapmanın en yaygın nedeni, başka bir yol kullanıcısının sizi bir kavşakta görmemesidir. Bu sebeple önünüze atlarlar ve kaza tehlikesi yaratırlar.
Bu durum çok yaygındır çünkü diğer araç sürücüleri motosikletleri görmezler. Kavşakların hiçbir yönünde, diğer sürücüler için görünmezsiniz. Bunun sebebi, insan beyninin kendisine doğru gelen küçük nesneleri tehlike olarak görmemesidir. Doğrudan size doğru gelen bir dartın ucu gibi, tehlikeli olsa da beyniniz ufak olduğu için önemsiz bulur. Ne yazık ki motosikletlerimiz, kavşakta dönmeyi veya geçmeyi bekleyen diğer yol kullanıcılarına böyle görünüyor; yokuz.
bir başka sorun ise, diğer sürücülerin sizi ve motosikletinizi değil, boşlukları bulmaya çalışmalarıdır. Arkanızdaki manzara ile görsel fark (kontrast) katacak canlı renkler ve ışıklarınız işe yarar, sizi daha görünür kılar. Ancak nihayetinde, geçiş hakkı bizde olsa bile, birinin bizi görmemesine ve yolumuza çıkmamasına hazırlıklı olmazsak, zarar görecek olan biziz.
Bizi görmelerini nasıl sağlarız?
İşin sırrı, görülmeyeceğinizi kabul etmektir. Yaralanmak istemiyorsanız, diğer araçların önünüze atlamasına her zaman hazırlıklı olmalısınız.
- Kavşakta başka bir araç varsa, motor devrini ve hızı düşürmeye başlayın. Bu hazırlık, diğer araç yola atlarsa, tepki vermeniz için daha fazla zaman ve mesafe verecektir. 30 santim bile yaşamla ölüm arasındaki mesafenizdir; bunu asla unutmayın.
- Tehlikeli bölgeyi, riskli noktaları tespit edin. Diğer araçlarla aranıza mesafe koyun. Nereye konumlanacağınızı önceden belirleyin. Bunların hepsini kendi şeridinizde kalarak yapın.
- Frenlerinizi hazır tutun ve durmaya zihinsel olarak da hazırlanın.
- Görüldüğünü düşünmüyorsanız, korna çalın. Selektör yapın. Karşılık alırsanız, göründüğünüzden emin olursunuz.
Tavsiye
Diğer sürücülerin ön tekerleklerini (gözlerini değil) yakından izleyin. Ön teker açısı ve hareketi gelecek üç saniyede neler olacağını ve sürücünün niyetini anlatır.
2: Sollamadaki tehlike
Motosiklete binmemizin nedeni özgürlük hissi ve biraz da trafiğe takılmamak değil mi? Ancak teslimatçılar, elektrikli scoter’lar, sabah ve akşamın yoğun trafiği, dur-kalk derken sıkışıklık hayatımız oluyor. Duran yüzlerce aracı görmek, davet gibi değil mi? Aç gazı, geç hepsini, mis! Hah, işte en ölümlü kaza senaryolarından birisine hoş geldiniz.
Sol taraf boş olabilir evet. Ama sizin yönünüzdeki trafiğin durmasının bir sebebi var değil mi? Altın kuralı hatırlayalım: gördüğün kadar git. Fırsatları değerlendirin ama asla trafiğin sonunu, önü açık ilk aracı görmeden sollamaya çıkmayın.
Sollamada sık yaşanan sorun senaryoları
- Bir kamyonet var, yavaş yavaş dolanıyor. Dikkat tehlike! Tehlikeli zira büyük ihtimalle bu bir teslimat aracı ve bir adres arıyor. Dikkati numaralarda ya da sokak adında. Aynalarına bakmıyor. Sadece önünü algılayabilir, o kadar. Ama daha kötüsü de var: yakın bir noktada olmadığını fark edince birden hızlanacak. Binayı buldu ise de ilk sığabileceği noktaya yönelecek park için. Yine ve sadece önünü algılayabilir… Bu aracın aniden duracağını, birden sağda ya da soldaki sokağa dalacağını, “cart” diye geri vitese takacağını bilin.
- İleride bir araç (muhtemelen görüş alanınızın dışında) ileride yavaşlayarak sola dönüyor ve arkasında kiherkesi durduruyor. Herkes aynı anda fren yapmaya başlayacak önünüzdeki trafik birden duracak.
- Trafikte sıkışmış bir sürücü beklemekten sıkılıyor ve aniden U dönüşü yapmaya karar veriyor, tabii ki arkasından gelen motosikleti fark etmeden. Karşıdan gelen yoksa hemen önünüze atlayacak.
Tüm bu senaryolarda, bir aracın aniden o boş karşı şeride çıkmasına hazırlıklı olmazsak başımız ciddi şekilde belaya girer. Aynı durum, biz hızla sollarken de geçerli. Sollarken birisini önümüze atlarsa pek şansımız olmaz. Bu tehlikeler göz önüne alındığında, sollamanın motosiklet ölümlerinin neden en yaygın nedenlerinden biri olduğunu anlamak kolay hâle geliyor değil mi? Gördüğünüz üzere aslında sürprize yer yok. Duran ya da sıkışık trafikte karşı şeride geçerek sollama yapmayın. Değmez.
Tavsiye
Aynı tehlike karşı şeride geçmeden de olabilir. Bizle aynı yönde iki şerit varken aradan geçerken de sol ya da salondaki boşluğa birden yönelen araçlara hazırlıklı olun.
Bu durumu nasıl engelleyebilirsiniz?
Kilit nokta, siz geçerken birisinin aniden yolunuza dönebileceğini hatırlamaktır.
- Size tepki vermeniz için daha fazla zaman ve alan sağlayan ve sizi yoldaki diğer kullanıcılar tarafından daha görünür kılan bir “alan baloncuğu” oluşturmak için kendinizi yolda konumlandırmayı öğrenin.
- Hızınızı kontrollü tutun. Fren yapmanıza izin verecek bir hız ile sollamak mümkünse çıkın. Yoksa yerinizde kalın.
- Diğer sürücülerin aynalarında daha görünür olmak için, uzun farınızı açmak iyi bir fikirdir. Aynı mantığın devamı olarak parlak yelekler, tek parça canlı renkli kasklar da iyi bir fikirdir.
- Filtreleme* yapıyorsanız, hız farkınızı (diğer trafiğe kıyasla hızınız) 25-30 km./saatin altında tutun. Yani diğer araçlar göre çok hızlı olmayın. Birisinin uyarı vermeden önünüze atlamasını bekleyerek sürün. Tepki veremeyeceğiniz bir hızda filtrelemeyin. Trafik açılmaya, herkes sürat arttırmaya başladığında filtrelemeyi bırakın trafikle birlikte akın.
*Duran ya da yavaş ilerleyen araçların arasından geçmek.
- Sollarken frenlerinizi örtün (eliniz ve ayağınız fren yapabilecek şekilde hazır olsun). Fren yapmaya ve korna çalmaya hazır olun.
Tavsiye
- Sollama şehvetine kapılmayın. Sollarken daha da daha da hızlanmayın. Önünüz açık gibi gelse de 15-20 araç solladıktan sonra ilk fırsatta kendi yönünüzdeki şeride girin. Bu hem zihninizi yenileyecek, hem de riski sıfırlayacaktır.
- Sollarken her zaman, her şeye hazır olun. Gördüğünüz kadar ve ona uygun süratte gidin evet ama göremeyeceğiniz ataklara hazır olun.
3: Yol kesişmelerinde sollamak
Kesişme olan kavşaklarda en eğitimli sürücüler bile sollamaktan kaçınır. Bu, aptallıktır. Görmediğiniz yere çıkıyorsunuz, deli misiniz?
Bu yüzden tek bir tavsiye geçerli: asla yapmayın! Yıllar geçtikçe, kavşaklarda ölen motosikletçiler için hava ambulansları çağrılıyor ve çok yaygın bir neden, sürücünün kavşaktan başka bir aracı sollaması.
Tavsiye
Kavşaklarda sollamayın. Bakınız yurt dışında ambulans ve ve polis ışıkları ve sirenleri açıkken bile bunu yapmaz, bu bizim de yapmamamız için yeterince iyi bir neden değil mi sizce?
4: Viraja yanlış girme
Şehir dışındaki kıvır kıvır yolları severiz. Hatta tatlı tatlı gaz açmak fazlasıyla zevklidir değil mi?
Ancak bu sadece ve sadece yol bomboş iken yapılır. Viraj kaçırırsanız, virajın çıkışında arka arkaya üç dört araca denk gelirseniz?
Dönüş yaparken gerçekleşen motosiklet kazalarının üç ana nedeni vardır. Bunlar sırasıyla:
- Viraja hızlı girmek. Fazla hız, sizi karşı şeride geçirir. Karşıdan gelen birisi varsa, önüne atlarsınız.
- Görüşünüzü engelleyen nesne (ağaç, duvar, bina vb.) yüzünden ileriyi (önünüzü görmeden) viraja girmek. Tahminle sürüş yapmayın. Görün ve emin olun.
- Sol viraja çok hızlı girmek ve kaldırıma çarpmak.
“Devamını görmediğim virajda birden traktör görürsem güvenle durabilir miyim?” diye sormadan viraja girmeyin. Daha kötüsü U dönüşü yapan traktördür. Her iki şeridi de kapar ve çarpmaktan başka şansınız kalmaz.
Bu durumu nasıl engelleyebilirsiniz?
- “Görsel Sınır Noktası” nedir öğrenin ve kullanın. Görsel sınır noktası, bir yol boyunca görebildiğimiz en uzak noktadır. Yol yüzeyinin açık ve kesintisiz görüntüsününün olduğu yol bölümüdür. Yolun iki tarafının ‘buluşuyor’ gibi göründüğü yer burasıdır. Sınır noktası çok uzaktaysa, hızlanabilirsiniz (bir kavşaktan çıkmak için bekleyen bir araç olmadığı sürece ve ve %110 güvenliyse). Sınır noktası size doğru geliyorsa yavaşlamanız gerekir. Virajdan geçerken sınır noktası sizinle aynı mesafeyi koruyorsa, doğru hızdasınız demektir. Viraj konusunu okuyun ve çalışın, sınır noktasını kullanın ve köşeleri dönmenin keyfini çıkarmaya başlayın.
- Herhangi bir şüpheniz varsa, yaklaşmadan önce YAVAŞLAYIN. Bir viraja fazla hızlı girmek, alacağınız en tehlikeli durumlardan biridir. Fazla ihtiyatlı davrandığınız ortaya çıkarsa, her zaman gazı tekrar çevirebilirsiniz.
- Şeridinizin her yerini kullanın. Dönüşlerde, daha iyi görüş sağlamak için dışa doğru konumlanın. Ancak daha da uzağı görmek için karşıdan gelen trafiğe fazla, özellikle dengenizi bozabilecek ağır vasıtalardan uzak durun.
- Açık olarak görebildiğiniz mesafede durabilecek kadar hızlı gidin (limit noktasını kullanmak bunu yapmanıza izin verir). Doğru hızda olursanız, aniden görseniz bile duracak zamanınız ve mesafeniz olur.
Tavsiye
Daha “iyi” bir motosiklet sürücüsü olun. Bu, bildiklerinizi yolda uygulamakla olur. Sınır noktalarını kullanmayı öğrenin. OMM Yol sanatı Kitabını mutlaka okuyun. Ücretsiz olarak verilen teori eğitimlerine katılın. Sonuç olarak virajları doğru alarak motosiklet sürmenin keyfini daha fazla çıkarın.
5: Motosiklet hakimiyetini kaybetmek
Ne yazık pek çok sürücü, başka herhangi bir araç dahil olmadan sadece motosikletin kontrolünü kaybettiği için kaza yapıyor. Bu tür kazalar genelde, sürüşe uzun süre ara verdikten sonra olur. Yani kış biterken, havalar ısınmaya başladığında ya da uzun süren kötü hava döneminden sonraki ilk güneşli günde. İlkbaharda ise daha sık olur.
Ölen veya ciddi şekilde yaralanan en fazla sayıda motosiklet sürücüsü, genç veya deneyimsiz sürücüler değil, büyük motosiklet süren ve genellikle kapsamlı bir sürüş geçmişi olan 40-60 yaşlarındaki erkeklerdir.
Burada, her yıl motosiklet sürücülerinin büyük bir kısmının bu şekilde hayatını kaybettiğini söyleyip insanları bilinçlendirmek dışında yapabileceğimiz bir şey yok.
En iyi yaklaşım, paslanmış olabileceğimizi fark etmek. Uzun bir aradan sonra yola çıktığımızda azami güvenlik için sürmek. Süremediğimiz zamanların acısını yolda çıkarmamak. Hatta bir kapalı alan çalışması ile güne başlamak olabilir.
Ne kendinizi ne de yoldaki diğer canları tehlikeye atmayın. Acele giden ecele gider. Keyfini çıkarın, tadını kaçırmayın.
Bu durumu nasıl engelleyebilirsiniz?
- Biraz paslanmış, yorgun olduğunuzda veya keder, öfke veya üzüntü gibi başka duygular etkisindeyken etkileneceğinizi kabul edin. Duygular sürüşünüzü etkiler. Motosiklet sürmek insana iyi gelebilir ama dertlerinizin çözümü olamaz. Yorgun, kızgın, dertli iken motosiklet sürmeyin.
- Aklınızda çok şey varsa, belki de o gün sürüş için doğru gün değildir. Etrafınızda olup bitenler hakkındaki durumsal farkındalığınızın azalacağının ve riskli durumları belirleme yeteneğinizin azalacağının farkında olun. sürecekseniz de öfke ile değil, yolculuğun tadını çıkararak, keyifle ve gitmeniz gereken yere tek parça halinde varmak için sürün.
- Zor zamanlar geçiriyorsanız, bunun hakkında sohbet etmeyi, destek almayı ciddi seçenek olarak görün. Gerçek hayatta çözmeyeceğiniz hiçbir şeyi motosiklet üzerinde çözemeyeceksiniz; bunu asla unutmayın.
Tavsiye
Motosiklet canavar kadar güçlüdür. Sorun, motosikleti kontrol etme yeteneğimizi kolayca abartmamızda. Herkes bu hayatı yapar, özellikle acemiler.
Sürüş yeteneğinizin yavaş yavaş gelişeceğinin farkında olun ve bunu kabullenin. Daha iyi bir sürücü olmak için eğitim almayı ve alıştırma yapmayı da kabullenin.
Motosikletin sınırları, doğru tekniklerle (yaklaşımla), sınırsıza yakındır. Bize sorun yaratan kendi yapamadıklarımızdır. Eğer sınırlarınızı bulmak istiyorsanız, piste çıkın ya da daha iyisi, kapalı alan eğitimi alın. Daha önce kapalı alan eğitimi aldıysanız belirli aralıklarla kapalı alan alıştırmalarını tekrarlayın.
Örnek vermek gerekirse, panik ya da sert freni yolda, trafikte denemenin hiç bir anlamı yoktur. Gereksiz risk ve aptallıktır. Siz ne kadar aptalsınız, önce ona karar verin?
6: Grup sürüşleri
Toplu sürüşler hafta sonunu geçirmek için çok güzel bir yol evet. Bununla birlikte grup sürüşleri eğitim olmadan fazlasıyla tehlikelidir. Birlikte sürmenin ayrı kuralları vardır. Kuralsız toplu sürüş sık sık kaza getirir.
Toplu sürüşlerde sık sık kaza olmasının iki temel sebebi vardır:
- Sürücüler gösteriş yapmaktan hoşlanır, ancak yollar ve trafik bunu kaldırmaz, ödetir. Yeterince eğitimi olmayanlar birbirlerini gaza getirirler.
- Grup sürüşlerinin en yaygın nedeni, öndeki kişiye ayak uydurma çabasıdır.
Eğitimli grup, en acemi kişiyi liderin arkasında, ikinci sıraya alırlar. Bunun sebebi çok açıktır. Acemi en arkada olunca grubu yakalamak için riskli sürüş yapmaya başlar. Ayak uydurmak için yeteneklerinin ötesinde hız yaparlar ve etraflarında olup bitenlere daha az dikkat etmeye başlarlar. Ve mutlaka bir yerlerde hata yaparlar. Yalnızca uzaklaşan hatta kaybolan arkadaşlarına odaklanırlar. Bunun nasıl kolayca kazaya meydan vereceğini görebilirsiniz.
Tehlikeleri nasıl engellersiniz?
- Yarışmak kesinlikle yasak olmalı. Grubu terk etmeye izin verilmemeli.
- Güne tam koruma, dolu depo ve doğru lastik basınçları işe başlamak alışkanlık haline getirin, herkes için ve zorunlu tutun. saat konusunda hassas ve sert olun. Bu kurallar şçin ciddiyetini herkese anlatacaktır.
- Sürücülerin birbirini sollamasını yasaklayın. Bu kurallara uymayacak kadar salak olanı da dışarıda tutması ise çok büyük faydadır.
- Grubun en arkasındaki sürücü en deneyimli ikinci kişi olsun.
- Sürüş başlamadan önce günün programını, gidilecek yerleri ve en önemlisi molla noktalarını, durakları herkesin bilmesini sağlayın. Sorun olduğunda kimi ve nasıl bilgilendireceklerini belirleyin. Uzun yoldaysanız, en fazla bir buçuk saat yada 150 km.’lik sürüşler programlayın, sonrasında mutlaka mola verin.
- Toplu Sürüş Rehberini okuyun.
Tavsiyeler
- Sürüş kabiliyetleri yakın kişileri aynı grupta toplayın.
- Her gruba öncü (lider) ve artçı atayın. Bu görevi ciddiye almayanları organizasyondan atın. Başkalarının hayatının sorumluluğunu alamayacak kadar aptal insanlarla işiniz yok.
- Öncü ve artçı arasında interkom olması çok iyidir, bunun için imkanlarınızı zorlayın.
- Grup, öncü ve grup artçısı hariç en fazla beş kişi olsun.
Toplu halde sürülse bile her sürüşün bireysel sürüş olduğunu herkesin fark etmesini sağlayın.
Grup sürüşlerinde de herkes kendi güvenliğinden mesuldür.
Son söz
Kazaları engellemek önce farkındalıkla başlar. Sonrasında farkın fark yaratmasını şart koşar. Bilgilerinizi yolda uygulayın. Eğitim kalıcı davranış değişikliğidir. Aynı kişi olarak kaldıysanız, hiçbir şey değişmemiş belli öğrendiniz ama eğitilmediniz.
Bu yazı Motosiklet Makaleleri, Motosiklet Acemileri İçin, Motosiklet Sürüş Teknikleri ve Yıldızlı Yazılar – En Önemli Konular kategorilerinde yayımlanmıştır.
