Motosiklet kask standartları hakkında

Kask standartları kask alırken bir çoğumuzun kafasını karıştırıyor. Hangi marka, hangi model derken iş iyice çetrefilleşiyor.
E bir de standartlar meselesi var tabii ki. Kimisi SHARP, kimisi ECE, kimisi DOT diyor.
İşte bu yazımızda kask standartları ve kurumlarını ele alıyoruz; buyurunuz:

SHARP

Safety Helmet Assesmentand Rating Programme’ın kısaltması.

İngiltere hükümetinin yayınlamış olduğu, İngiltere’de satılan kasklarla ilgili bir standart test kurumu. Buradaki en önemli kelime “Rating”. Sharp’ta geçme-kalma gibi durum söz konusu değil. Test edilen her kask, bütün detayları ile yayınlanıyor ve 1-5 yıldız arası derecelendiriliyor. Ayrıca Sharp, test ettiği bütün kaskları perakende mağazalardan alıyor.

Bu test sonuçlarını üreticiler ile paylaşıyor. Eğer üretici ile aynı fikirde değil ise üretici davet ediliyor. Üretici şahitliğinde kask, aynı testlerden tekrar geçiriliyor. Yani bir nevi dış kalite kontrol görevi görüyor. Üretici sonuçları onaylamasa veya memnun olmasa bile SHARP, sonuçlara ilişkin yıldız yayınlamasını yapıyor.

Sonra bu edinilen test raporlarını, gerçek kaza sonuçlarını inceleyen COST 327 sonuçları ile karşılaştırıyor. Yıldızı bu sonuçları da aldıktan sonra veriyor. COST: Avrupa Bilim ve Teknoloji İşbirliği kurumu demek 327 ise motosiklet kaskları konusundaki kodları. COST’un ilgili sayfası burada.

SHARP konulu yazımızı buradan görebilirsiniz (tıklayın).

DOT

Department of Transport (US), Amerika’da Ulaştırma Bakanlığı’nın kullanmış olduğu standart test mekanizmasıdır. DOT, çok noktadan darbe ve şok emilmesi üzerine kurulu değerlendirmeler yapar. Bu standart, H.U.R.T. Raporu bulgularına dayanarak kurulmuştur.

H.U.R.T. Raporu yazımız için buraya tıklayınız

ECE R22-5

Bu da DOT gibi fakat biraz daha yaygın olan ve kabul görmüş bir standart. 50 Avrupa ülkesi tarafından kabul ediliyor. ECE R22-5’ten geçmiş bir kask büyük ihtimalle DOT’tan da geçebiliyor. AMA, WERA, FIM, CCS, FORMULA USA ve MOTOGP gibi ciddi yarış kurumları da bu standardı tanıyorlar.

ECE 22.05 Onay Belgesi nedir: ECE; Birleşmiş Milletler, Avrupa Ekonomik Komisyonununa üye devletlerin kabul ettiği standartlara uygun anlamına gelen bir standarttır.

SNELL

ECE ve DOT testlerine nazaran SNELL testi biraz daha zor ve katı bir kurum. 1956 yılında ünlü yarışçı William “Pete” Snell’in araba kazasında hayatını kaybetmesi üzerine kurulmuş. Kar amacı gütmeyen bir kuruluş. Kazalarda ölümleri azaltmak için kurulmuş bir yapı. “Pete”‘in anısı faydalı bir sonuç yaratsın niyetiyle kurulmuş.

SNELL üreticilerinden gelen kaskları test ediyor.

Kasklar üzerinde 32 farklı test yapılıyor. Aynı kaskın bütün bedenlerinden 7 adet kask test ediliyor. 3 farklı hızda bu testler yapılıyor. ECE standartı, ECE standartı üstü ve altı.

Ciddi ve güvenilir olarak biliniyor ve saygınlığı yüksek, standartları da yüksek kabul ediliyor. Yani kabaca SNELL’den geçen diğerlerinden de geçer diyebiliriz. M2010 olarak adlandırdığı bir izlek (prosedür) ile testlerini gerçekleştiriyor.

Snell testinden geçen kasklar büyük ihtimalle DOT ve ECE testlerinden geçiyor. Resmi siteleri burada: smf.org

---

SNELL en katı test prosedürü olarak görülürken, SHARP bu prosedürlerin üstüne çıkarak laboratuvar sonuçlarını gerçek hayatta yapılan kaza sonuçları ile karşılaştırarak bir sonuca varıyor.

---

Coğrafyaya Göre Kask Standartları

Amerika Birleşik Devletleri

• DOT standartları
• Snell Vakfı standartları
  Snell kasklar konusunda kendi standartlarını belirleyip kendi testlerini uygulayan özel bir kuruluştur. Snell sertifikasının itibarı gerçekten çok yüksektir ve en iyi kask üreticilerinin çoğu tarafından desteklenir. DOT testlerinden çok daha sıkıdır ama kesinlikle üreticilerin kendi istekleriyle tabi tutulabilecekleri bir test dizisidir.

Avrupa Birliği
AB standartlarına dayanan ve uluslararası platformda en çok kullanılan ECE standardı. ECE 22.05 standardı dünya çapında 50’den fazla ülkede kabul görmüş ve satış için gerekli olan yaygın bir standart.

---

Peki, DOT’Mu, ECE’mi?

Test standartları farklı sonuçlar verse de, ECE 22.05 standartları ile DOT standartları birbirleriyle çakışmamaktadır. Sonuçlar göstermektedir ki, ECE için kaliteli olan kasklar aynı zamanda DOT için de yüksek puanlı kasklardır. Yine de ECE test standartlarında uygulanan kuvvetler (etkiler) DOT standartlarından daha büyük olduğundan DOT sertifikalı ürünler ECE standardını bazen karşılayamaz. Yani diyebiliriz ki bir anlamda ECE sertifikalı kasklar DOT standartları kasklardan daha güvenlidir.

ECE 22.05 standardının bir avantajı daha kaskların daha satılmadan önce testten geçmeleridir. ECE 22.05 standardına sahip kaskların her biri fabrikadan ayrılmadan önce örneklem teste tutulurlar ve garanti altındadırlar. Testler yapılırken, üreticisi yetkilisi ve denetim firması temsilcisi (mesela TUV Almanya) beraberce şahit olmak durumundadır. Buna şahitlik testi adı verilmektedir. Eğer kask bu şahitlik testinden geçemezse satılamaz.

ECE 22.05 sertifikalı kasklar aynı zamanda AMA, CCS, Amerikan Formula ve WERA yarışları için de akredite sayılmaktadır. Ve neredeyse tüm profesyonel yarışçılar (yol yarışları, motokros yarışları, Moto GP yarışları) bu standarttaki kaskları kullanmaktadır.

Gerçek hayatı temel alan çalışmalarda görülmüştür ki motosiklet kazalarının %95’ine yakın kısmında kaskların (sürücünün) maruz kaldığı şiddetler ECE ve DOT standartları testlerinde kaska uygulanan şiddetlerden daha azdır. Bu çerçevede hem ECE onaylı hem de DOT onaylı kasklar kullanıcılarına iyi (yeterli) koruma sağlamaktadır.

DOT standardı ise temel olarak üreticinin kendisine verdiği bir sertifikadır. Üretici testi kendi laboratuarında gerçekleştirir ve eğer kask testi geçerse standarda uygunluğunu beyan eder. DOT/NHTSA bir aksi bilgi alana (genellikle bir şikayet) kadar kask piyasada kalır ve bir şikayet vukuu bulduğunda ürünler pazardan geri çekilir.

---

Son Söz

Tüm çarpma türlerine (yada kaza türlerine) karşı maksimum koruma sağlayacak bir kask üretilmesi imkansıza yakındır. Hiçbir kask, gerçek hayatta oluşabilecek tüm etkilere karşı koruma sağlayamaz. Bu yüzden kask takınca yenilmez kırılmaz olduğunuzu düşünmeyin.

Eğer ECE standartları hakkında tam bilgi sahibi olmak istiyorsanız BM‘nin ilgili katalogunu buradan PDF formatında indirebilirsiniz (ingilizcedir).

kaynak: motorblogu.blogspot.com.tr