Düşen motosikleti kaldırma, bir gün hepimizin yapacağı bir iş. Her motosiklet düştüğünde kolayca kaldırılabilecek şekilde yapılmıştır.
Aşağıdaki tekniğe uygun davranırsanız, motosikleti yerden kaldırma işi son derece kolaydır.
Düşen motosikleti kaldırma aşamaları
Arkanızı motosiklete dönün.
Dizlerinizi kırın ve alaturka tuvalete oturacakmış gibi oturun.
Bir elinizle gidonu.
Diğer elinizle arkadaki tutamağı sıkıca tutun.
Şimdi ellerinizi kasıp bacaklarınızla motosikleti kaldırın.
Ayağa kalktığınızda motosiklet poponuza dayalı olacağından kalçanızın etrafında dönerek konumunuzu ellerinizi bırakarak dahi değiştirip motosiklete doğru dönebilirsiniz.
Gidon ve arka elcikten tutacaksınız. Gidon sola dayalı olmalı. Arka tarafta ise çanta takılı olsa dahi elcike uzanabilirsiniz.
Önde elciği tutacaksınız tamam ama arkada nereyi tutacağınıza önceden karar verin.
Şimdi her iki eliniz de tutma noktalarında.
Bu noktada önemli olan belinizin düz, dizlerinizin kıvrık olması.
En dikkat edeceğiniz konu bu: Belinize yüklenmeyin
Gördüğünüzü gibi dizler kıvrık, bel değil.
Motosikleti sıkıca tuttunuz.
Popo motosiklete dayalı.
Şimdi motosikletle birlikte kalkma anı
Dizlere dikkat. Ayaklar yere sıkıca basıyor.
Kalçanın seleye dayalı olduğunu görüyor musunuz? Fotoğraftaki an her iki eli sıkıca kavradıktan sonra.
Poponuzla motosikleti geriye iterken sadece bacaklarınızı kullanarak yukarı kalkın.
Eller sağlam, bel olduğunca düz. Önemli olan “Bacaklarla” yüklenmek.
Motosiklet şu anda dik. Size doğru gelemez çünkü poponuzla tutuyorsunuz. Ayaklarınız biraz ileride olduğu için hafif size doğru eğimli.
Bu anda isterseniz kalçanız seleye dayalı olarak dönüş yapabilirsiniz.
Sonrası ise basit: sadece ayağa kalkmak…
Cambazlık gibi görünse de kadının sol bacağına dikkat. Popo ve dümdüz sol bacak bütün yükü rahatlıkla çeker, endişelenmeyin.
Peki her kişide, her motosiklette işe yarar mı? Buyurunuz bakalım:
“Yapar mıyız?” diye başlayan fikir, elli motosiklet, bir minibüs, toplamda seksen kişinin katıldığı (ki sadece kulüp üyeleri katılabiliyordu); benzin ve akşam yemeği sponsorlu, Anıtkabir törenli, ve hatta başkanın, kulüp adına Anıtkabir Anı Defteri’ne yazı yazmasıyla son bulan unutulmaz bir anı haline geldi.
Anıtkabir 19 Mayıs’da çok kalabalık olacağı için, 17’sinde çıktık ve gecesinde kalarak 18’inde yine İzmir’e yola koyulduk. İki günde toplam 1300 km.’ye yakın yol yapmak zorlayıcı olsa da, “Ata’mız için değer” ortak fikir olunca tahminimizden daha keyifli iki gün oldu. Örnek olması açısından programımızı da aşağıya ekledim, uzun yol planlaması için size de fikir verebilir.
Anıtkabir Anı Defteri’ne şöyle bir yazı yazdık:
“Çok sevdiğin İzmir’den, Cumhuriyeti seven yurttaşlar olarak geldik.
Biz, özgürlüğü seven motosiklet sürücüleri, kurduğun Türkiye’nin özgür yurttaşları olarak sana teşekkür ediyoruz.
Ziyaretimiz, yaptıkların ve hedeflediklerine duyduğumuz minnetin ve saygının ifadesidir.
Saygılarımızla, İzmir Motosiklet Kulübü Üyeleri Adına, Başkan Salih Özsüvariler”
Aşağıda ise kısa bir fotoğraf seçkisi var.
Uzun Yol Toplu Sürüş Örnek Sürüş Programı
06:30 Buluşma, 07:00 Hareket
07:00 – 09:15 Sürüş
09:15 – 09:30 Dinlenme ve Yakıt
09:30 – 11:40 Sürüş
11:40 – 13:00 Öğle Yemeği, Uzun Ara ve Yakıt
13:00 – 15:00 Sürüş
15:00 – 15:30 Dinlenme ve Yakıt
15:30 – 17:00 Sürüş
17:00 – 17:15 Dinlenme ve Yakıt
17:15 – 18:00 Sürüş ve Son
8 saat 35 dakika sürüş, 2 saat 25 dakika dinlenme ile toplam on bir (11) saatlik yol macerasında en az 600 km. yapmanız mümkündür.
Not: Yukarıdaki programa uyduk. Genel olarak dengeli ve sürüş ile dinlenmeyi iyi ayarlamış bir program olduğu konusunda tüm topluluk hemfikir. Yani siz de uzun yol için aynı şablonu kullanabilirsiniz.
Motosiklet Uzun Yol Tavsiyeleri
Kulaklık
Gerçekten hayat kurtarıyor, sakın unutmayın. Bir mola çıkışında unutmuşum, dayanamayıp tüm grubu sağa çektim, tekrar taktım. Zira o on beş dakikalık kulaksız sürüş bana kulaklığın kıymetini tekrar hatırlattı…
Yedek Anahtar Kimse unutmadı – kaybetmedi ama evinizden uzak bir yere gittiğinizde anahtarı, hem de hafta sonunda kaybetmek ciddi sıkıntı haline gelir.
Sürüşün Son Saatleri ve Şehir
Çok zor. Kalabalık, ayna kontrolü ve grup olarak kalmak, ışıklardaki yoğunluk gibi etkenler varmadan önceki son elli kilometreyi tehlikeli hale getiriyor. O sebeple son molada iyi dinlenin ve hazırlanın.
Karanlık Çok net: Bütün gün yol yaptıktan sonra karanlığa kalmayın, hele hele şehre karanlıkta girmeyin…
Elektrikli motosiklet ses çıkarıyor mu? Çıkarıyorsa nasıl bir ses? Bunlar aklımdaki sorulardı. Derken sosyal medyada denk geldim ve sordum zira elektrikli motosikletler sokaklarda görünmeye başladılar ufak ufak.
Geçenlerde gördüğü bir Empulse R’ı paylaşan sosyal medya kullanıcısına mesaj attım, işte Empulse R (fotoğraflar bizzat Tanner’ın çektiği kareler)
Tabii ki işin bir de şu yönü var, elektirkli motosiklet ses çıkarıyor mu diye sormayı ihmal etmedim 🙂
Yukarıdaki soruyu ve cevabı kısaca özetlemek gerekirse, ben ses olup olmadığını soruyorum ve cevap olarak:
“Sesten sayarsan ince bir motor vızıltısı ve kullanırsan kornan var, gerisi yok.” diyor gören arkadaş.
Ne dersiniz, bu bir güvenlik sorunu sayılmaz mı? Gelişini sesinden fark ve edemediğiniz bir motosiklet? Zaten fark etmiyorlar derken bir de ses gitti mi devamlı düdük mü çalacağız yoksa artık?
Zaman içerisinde gelen güncelleme: bu yazıda (Harley Davidson LiveWire) yapay sesin videosu var.
Motosiklet yavaş sürüş alıştırmaları Kapalı Alan Eğitiminin önemli bir parçasıdır. Size mekanik becerileri kazandırır ve tecrübe edinmenizi sağlar. Bu amaçla alıştırma ve tekrar yapmak, iyi seviyeye gelene kadar vazgeçmemek şarttır. Bu sebeple aşağıdaki alıştırmaları ihmal etmeyiniz, hatta motosiklet değiştirdiğinizde Kapalı Alan Eğitimini kendi kendinize tekrar ediniz.
Yavaş Sürüş Çalışması
Debriyajınızı kaydırmak ve çok alt süratlerde (yürüyüş süratleri) dengede ve kontrollü sürmek talim ister. Sürekli talimlerle kazanılacak bir alışkanlıktır ve önemli bir trafik becerisidir. Yavaş sürüşlerde ustalaşmadan üst süratlerde de fazla iyi olamazsınız.
Düz bir hatla başlayın. Mesela 10 metreye 50 cm ve bu hattı en uzun sürede geçmeğe çalışın tabi ayaklarınızı yere koymadan. Gazı makul oranda açık tutarak hızınızı debriyajla (kaydırarak) ayarlayın. Aşağı doğru bakmayın. Gözleriniz yukarıda olsun. Dengenizi korumak için ufka doğru tutun.
Daire Değiştirme Alıştırması
10 metre çaplı bir daireye geçin ve her iki yönde aynı şekilde çalışın. Gittikçe daireyi küçültün ve zorluk seviyenizi artırın.
S Çizme, Slalom
Birbirinden 6-8 metre aralıklarla çift sıra kukalar yerleştirerek aralarında aynı yavaş sürüş tekniğiyle slalom çalışmaları yapın. Dengenizi korumak için aşağıya, zemine bakmayın.
İlerledikçe biraz hızlanarak kontra tekniğine geçebilirsiniz.
20 metre çaplı bir daire çizin ve
bunun içine de 18 metre çapında bir daire çizin.
Bu 2 metrelik hatta sabit hızla her iki yönde dönüşler yapın.
İlerledikçe gazı azaltıp artırarak hat içinde iç dış geçiş çalışmalarına geçin. Hattınızın içinde kalarak iç ve dış çizgiye doğru motoru yönlendirerek bunu yapın.
Hattınızın dışına çıkmamaya çalışın.
İleri safhalarda dönüş esnasında durma talimlerine geçin. Frenlemede arka freni kilitlerseniz daha az basınç kullanın. Önü kilitlerseniz düşersiniz.
Ön tekerden gelecek gıcırtılara ve elciklerde oluşacak ani titreşime dikkat ediniz.
Bu kilitlemeden bir önceki safha olan maksimum sıkma basıncına ulaştığınızın işaretidir.
Arkanın yükselmesi de sizi gözleyen bir eğitmenin ya da bir arkadaşınızın sizi uyarması için bir işarettir.
Eğer dönerken kilitlenmiş arka tekerin frenini aniden bırakırsanız kaza olur. Durana kadar bırakmayın ya da çok hassas bir tarzda bırakın.
Yolcunun davranışları motorun hareketlerini etkileyerek sürüş karakterini değiştirir. Bağımsız, fazladan bir ağırlık olması bunun sebebidir.
Yolcu ani duruşlarda öne doğru hareket ederek kaskların çarpışmasına sebep olduğu gibi sürücünün kollarına da ekstra ağırlık bindirebilir, sürücünün dengesini ve kontrolünü bozabilir.
Yolcunu getirdiği ekstra yük kalkışta daha fazla gaz ve debriyaj deneyimi gerektirebilir.
Fren işlemi etkilenebilir. Daha önceden ve daha fazla basınç uygulamasıyla fren yapmak gerekir.
Arka teker üzerindeki ekstra ağırlık bilhassa ani duruşlarda durma gücü üzerinde arka frenin etkisini artırır.
Yokuş aşağı sürüşlerde frenleme mesafesini uzatır.
Ekstra ağırlık dönüşlerde ekstra dikkat gerektirir.
Dönüş çizgisi etkilenebilir.
Sollamak için daha fazla bir zaman ve mesafe gerekir.
Bilhassa yan rüzgarların etkisi daha belirgin olur.
Motosikletin Etkileneceği Noktalar
Motosikletinize artçı alacaksanız:
Artçı alacak araç, yolculu sürüşe uygun, buna göre üretilmiş tipte bir motosiklet olmalıdır.
Lastik havaları motor kullanım kılavuzuna bakılarak yolculu sürüşe göre ayarlanmalıdır.
Süspansiyon ayarları yolculu sürüşe göre ayarlanmalıdır.
Aynalar yolculu sürüşe göre ayarlanmalıdır.
Tüm bunlar motosikletin el kitapçığına göre yapılırken, yine bu kitapçığa göre verilen azami yük taşıma kapasitesi aşılmamalıdır.
Yolcunun Bilmesi Gerekenler
Artçının virajda sürücünün omzu üzerinden çıkışa bakışına dikkat ediniz.
Yolcu boyunun ayakları pedallara basacak kadar uzun ve yapısı bu işin sorumluluğunu kaldırabilecek seviyede olmalıdır.
Yolcu da mutlaka koruyucu donanımlar giymiş olmalıdır.
Yolcunun da kendi hareketlerinin sürüşü etkileyeceğini ve nasıl davranması gerektiğini bilmesi gereklidir. Bu kurallar:
Sürücünün kalçalarından, dizlerinizle tutunun. Dizlerinizle sürücünün kalçalarına, dengesini bozmadan ve sürüşünü etkilemeden, istediginiz kadar baskı uygulayabilirsiniz. Canını yakmanız da mümkün olmayacaktır, rahat olunuz. Ayrıca bir elinizi beline koyabilirsiniz (sürücüye sarılmayın) yolcu tutamaklarından mutlaka ve her zaman en az bir elle ama hep iki elle tutununuz.
Ayaklarınızı daima pedallar üzerinde basılı tutunuz. Motosiklet durduğu zamanda bile.
El ve ayaklarınızı sıcak ve hareketli parçalardan uzak tutunuz.
Dönüşlerde sürücünün omuzu üzerinden dönüş yönüne bakınız.
Geriye yada ani dönüşler yapmayınız. Bacaklarınızla motosikleti tutarken sağa sola ivmeler vermeyiniz.
Bir engel üzerinden geçilirken pedallar üzerinde bacaklarınız kırık vaziyette hafif yükselerek darbenin bedeninize etkisini azaltabileceğinizi unutmayınız.
Sürücüye abanmadan, mümkün olduğunca yakın oturunuz.
Artçının tutunma noktasına dikkat edin. Dizleriyle sürücünün kalçasından tutunuyor.
Genel Güvenlik Kuralları
Yolcu taşıyabilecek tecrübede değilseniz, yolcu taşımayınız.
Tecrübeniz yeterli ise ama ilk defa yolculu sürüş yapacaksanız önceden yolcu ile birlikte düşük süratlerde trafiğe kapalı uygun bir alanda alıştırmalar yapınız yada bunun eğitimini alınız.
Daima “Araştır”, “Değerlendir” ve “Uygula” işlemini uygulayınız.
Yolcunun sürate ve yatışlara alışması için kendisine zaman tanıyınız. Yani ilk başlarda biraz daha sakin sürünüz.
Sollarken kendinize daha geniş zaman tanıyınız. Ani geçişlere kalkışmayınız. Mesafe yeterince uzun olsun.
Rüzgara karşı hazır olunuz.
Aşırı hızlardan ve yatış açılarından sakınınız.
Yolcu binmeden motosikleti çalıştırınız.
Yan ayağı kaldırıp motosikleti tam desteğe alınca, ön fren sıkılı ayakta iki ayağınızla sağlam bir şekilde yere basılı olarak ve motosikleti bacaklarınızın arasında sıkıca tutulu bir vaziyette iken yolcuya binin komutunu veriniz.
Yolcu binince kask çarpışmalarına hazırlıklı olunuz.
Tam durup motosiketi desteğe aldıktan sonra kendisine vereceğiniz inin komutunu almadan yolcunun inmeye kalkmaması gerektiğini, ayakları pedallarda basılı beklemesi gerektiğini kendisine bildiriniz.
Sonuç
Bu yazı “Artçı Aldığınızda” yazısının devamı ve özetidir. Önce Artçı Aldığınızda yazısını okumanızı tavsiye ederiz.
Motorlarımızın hayati bileşenlerinden akü’nün tam kapasitesi ile uzun zaman kullanabilmemiz için gereksinimi olan ‘doğru şarj’ ve ‘doğru saklama şartlarından’ bahsetmek isterim.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan aküler; Açık sulu, Kapalı sulu, AGM, GEL akülerdir. Markalarına göre voltaj değerleri zaman zaman farklı olsa da genel kabul gören şarj değerleri vardır. Yazımızın ilerleyen kısımlarında bu değerleri göreceğiz.
Akülerin %40’ı kullanılabilir kapasite olarak hesaplanmaktadır. Yani motorumuzda 10 Amper’lik akü var ise elimizde aslında akü’nün performans/saykıl ömrüne zarar vermeden kullanabileceğimiz 4 amperimiz var demektir. Derin devir akülerinde bu oran %50-%55 seviyelerine çıkabilmektedir. Bu sınır seviyeyi geçen kullanımlarda akü’nün saykıl ömrü radikal bir düşüş gösterecektir. Bu ilk sınır aşımı akü’nün yarı ömrünü yitirmesi demektir. Motosiklet kullanıcılarının bir çoğunun 2-3 yılda bir akü değiştirmesi de aslında bundandır.
Akünün ömrünü ne kısaltır?
Aşamalı şarj özeliği olmayan alternatörler (bulk-absorbtion-float-storage aşamaları! Yazının devamında bu aşamalardan bahsedeceğiz).
Sıcaklık voltaj ayarı olmayan alternatörler.
Bozuk alternatör sebebiyle yüksek/düşük voltaj (aşırı şarj kaynama)/düşük voltaj ile eksik şarj.
Kısa mesafe kullanımlarında hızlı deşarj buna karşılık yetersiz şarj (tekrarlanması ile fazla kapasite kullanımı).
Aküyü uzun süre şarjsız bırakmak.
Aküyü soğuk havada bekletmek.
Harici beslemelerde akü tipi, kapasite, sıcaklık verilerine dikkat edilmeksizin yapılan şarj.
Sağlıklı Bir Akü Şarjının Aşamaları Nelerdir?
1
Bulk Aşaması, akü’nün %80 seviyesine kadar artan voltaj ile şarj edildiği aşamadır. Bu aşamada Voltaj, akü’ye verilmesi gereken maximum voltaj değerine kadar (Gazlanma voltajı) yükselir.
2
Absorbtion Aşaması, akü sabit voltaj ve sabit amper ile şarj edilir. Akü bu aşamada tamamen (%100) şarj edilir*. (*bazı işlemcili şarj cihazları amper’in düştüğünü tespit eder ve 3. Aşamaya geçer)
3
Float Aşaması, akü’nün doluluk voltajıdır*. (*bazı işlemcili akü şarj cihazları düşük amper ile canlı tutar, çok düşen amper ile 4. Aşamaya geçilir. ) Burada bir not düşmeliyiz, Şarj tamamen kesildikten birkaç dakika içerisinde akünüzün voltajında radikal bir düşüş görülüyorsa bu akü de artık ömrünü tamamlamış demektir.
4
Storage Aşaması, Bu aşama akünün kullanılmadığı süreçtir. Akü belirli zaman aralıklarıyla şarj edilerek dolu tutulur. Böylece akü beklemeden ve ortam koşullarından etkilenmez, sülfatlanma olmaz. (bazı işlemcili şarj cihazları belirli aralıklarla aküyü kontrol eder ve aküyü dolu tutar).
Sağlıklı Bir Akü Şarjının Özellikleri Nelerdir?
Akü tipinin/Absorbtion voltajının belirlenmesi ( maximum voltaj/gazlanma voltajı ). Bu değerin seçilebilmesi akünün yanlış voltaj ile şarjı sebebiyle zarar görmesinin önüne geçer. Absorbtion voltajının yanlış olması örneğin, sulu aküde kaynamaya ve su kaybına sebep olacaktır gerçi açık aküde bu telafi edilebilir. Kapalı Sulu (Bakımsız Sulu) akülerde fazla miktarda su olsa da yüksek voltaj kaynamaya sebep olduğunda doldurulamayacağından, bir süre sonra akünün performansı düşer/ömrü kısalır ve hatalı şarj devam ederse bozulur. Gel ve AGM gibi kapalı akülerde ise yanlış şarjın sonuçları çok daha maliyetlidir. Akünün şekli bozulur ve kurtarılamaz.
Akü kapasitesine göre şarj amperinin belirlenmesi: Bu değer akünün toplam kapasitesinin %10-%20’si arasında olmalıdır. Yüksek amper aküyü kaynatacaktır. Kapalı akülerde telafi edilemeyecek sonuçları olacaktır.
mat not: Demek ki aşırı şarj akü için ölümcüldür. Sonuç olarak otomatik şarj kullanmaya özen gösterin
Sıcaklığa göre voltaj ayarı: Akülerin şarj değerleri global olarak 20 dereceye göredir. Sıcaklık arttıkça voltaj düşmeli, sıcaklık azaldıkça voltaj artmalıdır. Sıcak havada bir aküye normal şarj voltajını vermek aküde gazlanmaya sebep olacaktır. Bu durum yine akünün performansını/ömrünü direk olarak etkileyecektir. Soğuk havada ise şarj voltajı düşürülmelidir.
mat not: Bu en çok ihmal edilen kuraldır. Yani pek bilen yoktur. Ama siz bilin ve uygulayın/uygulatın.
Ayrıca bir akünün kapasitesine bakarken hangi deşarj değerine göre isimlendirildiğine dikkat ediniz. Bu değer C ile ifade edilmektedir. Üzerinde C20 ve 100 Amper yazan bir akü, 20 saat 5 Amper verecek 100 Amper kapasiteli bir akü demektir. Aynı akünün C10 veya C5 değerlerindeki kapasitesi daha azdır. Bu husus çok önemlidir.
Son olarak akülerin CCA (Soğuk Start Amper) değerinin, ihtiyacınız olan CCA değerini karşıladığına emin olunuz. İhtiyacınız olan CCA değerinden düşük bir CCA değerine sahip bir akü alırsanız, araç/motorunuzun çalışmama sorunları ortaya çıkacaktır. Örneğin; Motorunuz, İlk çalışma anında 190 Amper’e gereksinimi var ise tercih edeceğiniz akünün CCA değeri de ‘minimum’ 190 Amper olmalıdır.
Akü tipine göre voltaj değerleri
Akünüzün el kitabında mutlaka voltaj şarj değeri bulunur. Yok ise de internet var; üşenmeyin ve bakın. Yani kolayca bulabilirsiniz, bulun 🙂
Akü Tipi
Voltaj Değeri
Açık sulu akü şarj voltajı
14,7 V (+/- 0,1 V)
Kapalı/AGM/Gel akü şarj voltajı
14,4 V (+/- 0,1 V)
Kalsiyum akü şarj voltajı
15,2 V (+/- 0,1 V)
Float Voltajı
13,6 V (+/- 0,1 V)
Hoşça kalın Sercan Özcan
Motosiklet akü şarj konusu doğrudan cebinizi ilgilendiriyor. Sonuç olarak motosiklet akü ömrü doğrudan şarj niteliğine bağlıdır. Doğru motosiklet akü şarj tekniğini bilirseniz, akünüzün ömrünü uzatırsınız.
Motosiklet bakım servis konularında, özellikle ülkemizde sorunlu bir araçtır. Özellikle acemiler çekingenlik ve tecrübe eksikliği yüzünden sorun yaşarlar. Bu yazıda servis ve bakım konularında nelere dikkat etmelisiniz sorusuna cevap vereceğiz.
Birçok kişi ustasına güvenir. Biraz da zorunluluktandır bu güven. Bilmezseniz, güvenmek zorundasınız. Üstelik güvenirseniz şüphe de etmezsiniz, aklınıza bir şey gelmez. “Zaten bilmiyorum, usta kadar mı bileceğim?” deyip geçmek daha rahattır değil mi?
Ama yapmayın. Neden derseniz:
Güvenmek iyidir lakin kontrol etmek daha iyidir.
Birinci Konu: Sorunlarınızı Anlatmak
Motosikletinizin Sorunlarını, İstediklerinizi Yazın
Bu şu demek: motosikletinizi verirken bir kâğıda motosikletinizin plakasını ve / veya modelini / adınızı yukarıya yazarak istediklerinizi not edin. Şöyle:
Cemil / CBF600 Ön frenden ses geliyor, Arka lamba yanmıyor, Zincir ses yapıyor. 0532.532 3232
Gördüğünüz gibi hele hele altına telefon numaranızı ekleyerek bırakacağınız bir iş listesi kafası kalabalık, yazma huyu olmayan, aynı anda birçok işle uğraşmak zorunda kalan ustanız için büyük kolaylık olacaktır. Aynı zamanda eksiklerin hepsinin giderilmesinin de en iyi yoludur. Numaranızı eklerseniz de sizi takıldığı yerde arar (ör: şu parçayı değiştirelim mi, tamir mi edelim gibi) ve siz gidene kadar motosikletiniz yatmamış olur.
İkinci Konu: Soru Sorun ve Öğrenin
Bu işin her tarafını kapsar.
“Usta bu parçanın derdi neymiş neymiş?” ya da “Nesi bozulmuş bu haylazın?” gibi bir soru yöneltin. “Hallettik işte” cevabını kabul etmeyin. Tamam, ustayla kavga da etmeyin ama en azından sorun. Bu ustanın işini ve müşteri olarak sizi ne kadar ciddiye aldığını gösterir.
Çıkan (değişen parça varsa) nerede olduğunu sorun. “Yok” cevabı ile karşılaşırsanız “Bulun” deyin. O eski parça sizin. Sizden bedava alıp bir arkadaşınıza satılmasına izin vermeyin. Ülkemizde bu eski parçayı satma katakullisi sıklıkla yapılmaktadır. O sebeple mutlaka sorun.
Yukarıdaki sorulardan rahatsız olan ustanız varsa, onunla çalışıp çalışmamayı gözden geçirin.
Bir çok usta, eğer gerçekten ustaysa ilk başta sert yapsa da, sonrasında bu tür sorularınıza cevap verir ve zamanla ilişkiniz daha samimi boyuta geçer.
Ha bir de ezik olmayın. Unutmayın ki motosiklet sizin, para sizin; siz parasıyla iş yaptırıyorsunuz. Yani işveren konumundasınız. Sert ya da buyurgan konuşun demiyoruz, ayarınızı koruyarak kendinizi ciddiye aldırın ve öğrenmeye meraklı olduğunuzu ustanıza anlatın. Hesap sormaktan çok işin bir tarafı olmak istediğinizi anladığı anda ustanız da rahatlayacak ve paylaşımcı olacaktır.
Soru Sorun
İkinci Konu: Soru Sorun ve Öğrenin
(Değişen / tamir olan) Parçalarınızı kontrol edin (anlamasanız da parçaya en azından bir bakın). Çoğu zaman gözünüzün gördüğü yeterli olacaktır. Tam oturmayan, sızdıran, yamuk duran parça illa ki gözünüze çarpacaktır.
Lastik basınçlarına da gelmişken bir baktırın.
Tamiratın yapıldığı alanlarda bir eksik, bir yamukluk, içinize sinmeyen bir şey var mı bir göz atın.
Zinciriniz yağsız ise yağlatın.
Burası çok önemli: lastiklerinizde ve fren diskleriniz temiz mi, pislik ve özellikle yağ var mı kontrol edin.
İlk hareketi gerçekleştirdikten sonra yola çıkmadna çnce ön ve arka frenlerinizi deneyin. Yolda tutmadığını görmek çok daha kötüdür.
Kısacası servisten çıkmadan önce motosikletinizi bir bütün olarak değerlendirin. Sanki ilk kez görüyormuş ve satın alacakmış gibi bakın motosikletinize.
Yani bir şekilde ustanıza motosikletinizle ilgilendiğinizi belli edin. Bunları yaparsanız büyük ihtimalle adınız “Kıl” a çıkacaktır. Bu iyi bir şeydir. Eğer “kıl motorcu” olursanız rahat edersiniz.
Benim şahsi tecrübeme göre iyi, adı bilinen ustaların atölyeleri, servisleri; yetkili servislerden daha ciddi ve iyi iş yapıyorlar.
Fakat yine de oradan motosikletin üzerinde sizin canınız çıkacak; bunu asla unutmayın.
Uzun yol tavsiyeleri serimize bu defa da toplu sürüşü kalabalık olarak yaptığımız bir geziden bahsederek devam ediyoruz. Önemli konuları mümkün olduğunca aktarmaya çalıştık; her birini dikkate almanız dileğiyle.
Motosiklet günlüğüne devam etsem de uzun zamandır motosiklet kullanmıyordum. Fakat sonra kulüpte 19 Mayıs için Anıtkabir’e sürelim projesi doğdu.
Daha önce de günlük bir çok kere 400 – 500 km.’ler yaptığım için hazır sayılırım ama iki günde 1300 km. civarında yol yapmak ciddi iş. Bu nedenle planlaması için uğraşıyoruz bir süredir ve bu sebeple ayrıntılarla da haşır neşirim. Dikkat edilmesi gerekenler ve notlar anlamında bir çok bilgi biriktiği için sizlerle de paylaşmak istedim. Döndükten sonra da birikenleri ekleyecegim. Uzun yol rehberi olarak da işinize yarayacağından, buyurunuz okuyunuz:
Uzun yol tavsiyeleri
Bedenen Hazırlanmak
“İki gün boyunca süreceğimiz için öncelikle bünye dayanıklılığı şart.”
Bunun için şınav çekmek iyi bir yol. Neden derseniz, şınav vücudun üst yarısını ve sürüşte kullandığımız kasları çalıştıran bir hareket. Kendinizi zorlamanıza gerek yok, bir hafta önce sabah ve akşam, 8’erden 3 set ile başlayın yeter. Neticede amacınız kas yapmak değil, uzun yolda zorlanacak kaslarımızı hazırlamak. Bunu yapmak sırt ve bel ağrıları çekmememiz için çok yardımcı olacak.
Yedek Anahtar
Mutlaka alın. Şehir dışında anahtar kaybetmek ölümdür. Hatta delirticidir de…
Kulaklık!
Uzun yolda hayat kurtarır. Rüzgar sesi insanı inanılmaz yorar. Hele uzun yolda kulaklık takmak şarttır. Kavuşacağınız sessizlik; bakışınızı, değerlendirmenizi, güvenliğinizi çok arttıracaktır. Tersinden söyleyelim, kulaklık takmayınca çok daha önce yorulacak ve sürüş becerilerinizi tırpanlayacaktır.
Yağmur olasılığı var, tamam çözüm yağmurluk. Fakat ya güneş? Doğuya gittiğimiz için güneş karşıda olacak ve kaskımda güneşlik yok. Dolayısıyla:
“Güneşe karşı süreceksiniz; gözlüğünüzü unutmayın.”
Evrak Ve Teknik Kontroller
Vizenizi ve trafik sigortasını bir kez daha kontrol edin. Şehirler arası yolda kontrolde ortaya çıkarsa canınız sıkılır.
Yağı suyu tamam, ama lastiklerinize de bakmanız gerekli. Aşınma haricinde yırtık, çatlak varsa alarm zilleri çalmalı.
Motosikletle uzun yol planlamak
Uzun yol tavsiyeleri içerisinde planlamaya önem vermek hep unutulur. Kaldı ki biz Türkler planlama konusunda pek istekliyiz biliyorsunuz 🙂 . Planlama yapmak sadece yolculuğu planlamak değildir. Lütfen kötü durumları da planlayın. Bir şeyler ters gittiğinde hazır olmak her zaman iyidir. Devam edelim:
Kısaca söylemek gerekirse: Yolu planlamak aslında zamanınızı planlamak demek.
İlk olarak gün ışığından en fazla şekilde yararlanmak için olabildiğince erken yola çıkın.
Mutlaka kahvaltı yapın. Su içerek başlayın ve iyi yiyin ama tam doymayın.
Normal şartlarda her bir buçuk saat ya da 150 kilometreden sonra (hangisi önce biterse) en az 10 dakika mola vermek ve yürümek önerilmektedir. Buna uyun. Bu zihninizin bitmesini engellemesi ve özellikle son iki saatinizin daha güvenli geçmesi için şart. Mola vermekten sakınmayın. Yürümek ise bacak kaslarınızı çalıştırırken damarlarınıza yukarı doğru basınç yapacak ve kan dolaşımınızı normal hale getirirerek belden aşağınızdaki şişmeleri engelleyecektir.
Ara verdiğinizde gazlı içeceklerden, kahveden uzak durun. Yoruldukça kahve ya da Red Bull basmayın vücudunuza. Geçiçic ve yanlış bir canlanma verirler ama bedeli büyüktür. Daha büyük yorgunluğa sebep olurlar.
Yağlı yememeye çalışın. Yorar ve uykunuzu getirir, yola dalmanıza sebep olur.
İdeal bir program örneği şöyle olur:
Sabah 6’da kalk
Kahvaltını yap, sonrasında bir kahve içerken günü gözden geçir. Nerelere gidecek ve nerelerde duracaksın, unutmaman gereken bir şeyler, araman gereken birileri bir yerler var mı?
Kahvenden sonra kendine gelmişsindir, evrak alet edevat kontrollerini yap. Bir şey unutmadığından emin ol. Kontrol listen varsa bir bak.
Motosikletin başına in ve kontrollerini yap. Lastik basıncına ve sızıntılara bak. Motosikletini çalıştırıp dinle.
Yedi buçuk gibi yola başla. Daha geç kalma.
İlk yarım saat bir 20 km./saat daha yavaş git. Kendine açılmak için fırsat ver.
Sıkı sürüşü sabahtan yap. Dikkatin ve güneş yol yapmak için iyi şartlarda zira.
Sekizde sürmeye başladığını var saysak (Türküz sonuçta, saatinde çıktığımız görülmemiştir de 🙂 ) ve saat 12 olsa dört saattir yoldasın en az 300 km. yapmış olman lazım. Dolayısıyla:
Öğle yemeğine en az (ama en az) 1 (bir) saat ayır. Yemekten sonra kahveni / çayını al ve yürü (bu yürüme işi gerçekten önemli).
Şimdi saat 13:00 civarı, öğleye geldik ve güneş yükseldi. Unutma ki 7 saattir ayaktasın (mesai dediğin sekiz saat) ve daha yolun var. O zaman öğleden sonra dikkat edeceklerin şunlar:
Yemekten kaynaklanan bir yavaşlama ve sıcakla gelecek bir rahatlama olacak. İlk yarım saat yine bir tık yavaş gitmekte fayda var.
Sabah yapmadıysan da artık her 150 km. ya da bir buçuk saatte mola ver (zaten benzin alacaksın inat etme, ver molayı).
Molalarda su iç, en az beş dakika yürü.
Saat üç ya da dörde denk gelen molada bir elma, bir gofret gibi şekerli bir gıda ye (içeçeksen de şu saatlerde iç o lanet olası gazlı içeceği 🙂 )
Akşama ek dikkat gerekir
Güneşin batışına yakın insan vücüdunun direnci düşer yorgunluk kaçınılmaz olur. En çok kaza da bu saatlerde olur. Denk getirebilirsen mesai çıkışında molada ol. Ve:
Şehirler arası yol üzerindeki yerleşim yerlerinden geçerken fazladan dikkatli ol.
Hızını artık düşür. Yoruldun ve yollarda günün yorgunluğuyla motorlu araç kullanan insanlar var.
Ayrıca bu saatler senin de yorulduğunun farkına vararak sürüşünü değiştirmen için doğru vakit. Bakışın düşmemesine, fren için mesafe bırakmaya, çevresel bakışı korumaya dikkat et. Neden dersen yorgunlukla birlikte ilk bunlar kaybedeceğin yetkilerin.
“Mümkün ise planlamanızı hava karardığında sürüşünüzü bitirecek şekilde yapın. Tüm gün sürdükten sonra, hem de şehre girmek ve o karmaşada motosiklet kullanmak aslında çok da akıl kârı değil, sen de biliyorsun. Ayrıca bir de biliyoruz ki kazalar hep sürüşün sonlarına doğru gerçekleşirler. Bu yüzden bir de zor yöneteceğiniz ortamlara yorgun ve karanlıkta girmek gereksiz bir risk olacaktır.”
Not: Yukarıda eğlenceli biçimde anlattığımız notlar, son derece önemli bilgilerdir. Lütfen ciddiye alınız ve yolda uygulamaya özen gösteriniz.
Pan European’ın yüzgeçleri var biliyoruz, düştüğünde motosikletin hasar görmesini engelliyor. Peki arkasında ne var?
Geçenlerde benim ustaya uğradım, malum Futura’yı Anıtkabir Sürüşü için hazırlatıyorum, orada gördüm. Aslında daha önce Yolgezen’den de, başka bir Pan European‘dan da biliyordum lakin hemen aklıma siz takipçiler geldi ve bir fotoğraf çekip sizlere de göstereyim dedim.
Gördüğünüzü gibi aslında gizli koruma demiri var grenajların arkasında.
Ne dersiniz, aslında pratik bir çözüm ve etkin bir koruma önlemi değil mi? Düştüğünde sadece yüzgeç dediğimiz plastik parça zarar görüyor ve onunda fiyatı 30 – 35 lira seviyesinde. Aferin Honda, temiz iş…
“ABS Fren Mesafesini Uzatır Mı?” sorusu hala tartışılıyor ama cevap belli; hem de en yetkili ağızlardan birinden.
Videodaki kişi KTM Duke 1290 modelinin geliştirme program sorumlusu. Tüm geliştirme aşamalarından baştan aşağı sorumlu ve öncesinde ciddi kariyeri olan eski bir yarışçı.
Tabiidir ki KTM’nin ses getirecek modeli 1290’ı herhangi biri geliştiremezdi. Bu yüzden aşağıdaki resimlere iyi bakın ve ABS meselesini kapayalım artık.
ABS kapalıyken daha kısa mesafede durabilir misin?
Sonuç
ABS fren mesafesini uzatmaz, kanıtı görselde
“İhtimal yok, bayağı bir denedik, yapabileceğimizi sandım ama beni her zaman yendi Toby. Bu da tam dediğimizi kanıtlıyor…”
ABS- elektronik destekler size yardım etmek için varlar.
Peki bu adam kim?
İşte ABS Fren Mesafesini Uzatır Mı sorusunun cevabını bu şampiyon adam vermiş 🙂
Panik fren
Ani frenlemede, panik anında hisleri olan ve kabiliyeti azalan bir tür olduğumuzu unutmayınız.
ABS ise makine, her seferinde aynı performansı gösteriyor. Bu yüzden normalde yapacağınız frenlemeyi panik frende yapamazsınız ama ABS’niz varsa kurtulursunuz…
Hayır! Çünkü kimse ideal şartlarda fren yapmıyor. Hele panik frende ABS karşısında hiç şansınız yok. Bu yazıda ayrıntısıyla görülüyor.
Her şartta ve her zaman. On denemede bir %98 iyi fren yapabilirsiniz ama ABS her seferinde %95 yapıyor. Tehlike anında ise mutlaka sizden iyi fren yapar…
