Telelever BMW kullanıcılarının hep söylediği: “BMW’nin sürüşü konforludur.” cümlesinin arkasındaki teknik. İşte bu yazımızda bahsedilen konforu getiren özelliğin temeline inecek ve teknik yapısını görüyor olacağız.
Bileşkenin (sistemin türkçesi “bileşke” dir) adı: Telelever. BMW’ye patentli bu sistemi ve türevlerini diğer markalar kullanamıyorlar. O yüzden sadece BMW modellerinde görüyoruz bu olayı. BMW “lever” isimli tekniği değişik şekillerde kullanıyor; paralever, telelever gibi.
Mantık, ek bir sabitleme noktası ile ön tekerlek hareketini kontrol altına alma – iyileştirme temeline dayanıyor.
Şimdi gelelim fotoğrafa. Görüldüğü üzere, ön tekerlek bir parça vasıtasıyla ana gövdeye bağlanıyor. Bu bağlama işi tabiidir ki ön teker hareketini sınırlandırıyor.
BMW, şöyle anlatıyor bu bileşkeyi (sistemi):
Telelever: ön tekerlek süspansiyonu. Bu sistem tekerlek yönlendirme ve sönümleme/süspansiyon işlevlerini basit ve etkin bir şekilde ayırarak sürüş konforunu büyük ölçüde iyileştiriyor. Tekerlek yönlendirme işlevi kayar ve sabit borulardan oluşan iki destek ile gerçekleştiriliyor ve yüksek seviye denge sağlıyor. Şasinin önüne takılan bir taşıyıcı bağlantı çatal ve ön tekerleği destekliyor. Merkezi bir destek ise süspansiyon ve sönümlemeden sorumlu. Standart teleskopik çataldan farklı olarak telelever sisteminin çatalı, fren yaparken veya kasislerden geçerken daha az esnek tepki veriyor. Bu yüzden sabit ve kayar borular birbirinin üzerinde sıkışmıyor.
Geleneksel teleskopik çatallarda bulunan direklerden daha küçük çaplı telelever direklerine sahip bu tasarım, hem ağırlık avantajı hem de son derece tepkisel bir performans sağlıyor. Düşük yaysız ağırlıklar ve süspansiyonun hızlı tepki vermesi engebeli zeminde mükemmel yol teması sağlıyor. Telelever sistemi, ani fren manevralarında denge bozulmasını en aza indiren geometrilere izin vererek sürücüye daha gelişmiş tepki verir. Telelever sisteminin başka bir avantajı ise, Kilitleme önleyici sistemin (ABS) elektronik regülasyonunun iyi şekilde ayarlanmış olmasıdır. Titreşimli fren kuvvetlerine rağmen savrulma olmaz. Tümü ele alındığında telelever sistemi sürüş konforu ile sürücünün spor ve hız tutkusunu güçlendirir ve kritik sürüş durumlarında güvenliği artırır.
Gelelim TeleLever Sisteminin Neden Sevilmediğine
Evet konforu arttırıyor (güvenliği de diyelim hadi) fakat yol hissini törpülüyor (hatta bazı modeller ya da ayarlarda öldürüyor). Bu durum ise başlı başına bir güvenlik riski olarak değerlendirilebilir. Yolu hissetmezseniz düşeceğinizi anlayamayabilirsiniz. O yüzden genelde BMW sürücüleri düştüklerini, genelde düştükten sonra anlarlar 🙂
Şaka bir yana iyi motosiklet sürücülerinin çok büyük kısmı ön tekerlek hissiyatına büyük önem verirler. Ön tekerleğin kendilerine bilgi vermesini, tutuşu, sınırların (limitlerin) neresinde olduklarını ön tekerleğin ger bildiriminden anlarlar. Bu sebeple BMW kullandıklarında şikayetleri şu olur: “Hissiz. Bana bir şey söylemiyor. Motosikletle iletişim kuramıyorum.”
Burada söylemek gerekir ki; şikayet edilen nokta, motosikletle hissedilen bağlantının kopmasıdır aslında. Ön tekerin kendileriyle konuşmasına, yol şartlarına göre değişen bilgilendirmeye alışık olmak, BMW kullanırken elinizden alınınca, sürücü kendisini bihaber ve rahatsız hisseder. Evet konfor yüksek, denge daha iyi fakat bu sizin kontrolünüzde değil, sizin dışınızda kendi kendine olan bir süreç; bu da motosiklete tam hakimiyet kurmaya alışık kişileri rahatsız etmektedir.
Telelever İyi Mi, Kötü Mü?
Daha iyi sönümleme (süspansiyon), daha gelişkin konfor arıyorsanız telelever ihtiyacınıza cevap verecektir. Fakat bunun karşılığında makineyle olan bağlantınızda, aldığınız histe (keyifte) azalma olacaktır. Ben uğraşmayayım, her şeyi makine yapsın diyorsanız tüm destek unsurlarını kullanın (çekiş kontrol, tekere kalkma yardımcısı, lever sistemler, vs. vs. vs).
Motosiklet sürmek sizin için makineyle bütünleşmek, devamlı değişen etkenlerle anında cevap vermek ise de, saf sürüş için uygun modelleri ve teknolojileri seçin.
Aslında tam da bu noktada motosiklet üreticileri de işin farkındalar ve bir çok desteği aşamalı ya da devreden çıkarılabilir şekilde yapıyorlar. Lever sistemlerin ayarlanabilir (ön tekere ne kadar müdahale edeceği ayarlanabilir) yapısı olsa sorun büyük ölçüde giderilmiş olur aslında. Sakin bir sürüş istediğinizde tam konfor, gazlamak ve viraj kovalamak içinse tam hissiyat gibi bir ayarı olsa, tüm lever sistemler başımızın tacı olurlar…
Sitedeki diğer BMW Yazıları için buraya tıklayabilirsiniz.