Motosiklet sürüş tavsiyeleri

Bora’nın katkısıyla MotorOn dergisinden motosiklet sürüş tavsiyeleri

Sevgili Mototutkunlar;

Motoron Dergisi’nin eylül ayı sayısında rastladığım ve çok faydalı olduğunu gördüğüm bir makaleyi sizlerle paylaşıyorum. Bu yazıda motosiklet kullanırken dikkat edilmesi gereken kuralların büyük bir kısmını aklınızda kolayca tutabilecek bir fomatta bulabilirsiniz. Hepinize faydalı olması dileğiyle.

Bora, mobilis in mobili

Motosiklet sürmek yüksek kabiliyet seviyesi gerektiren, karmaşık bir iştir. Bu işi iyi öğrenmek zordur; daha iyi bir sürücü olmanın hızlı yöntemleri varsa da tüm hızlı yöntemlerde olduğu gibi, sorun, bir şeyler kaçırma riskinizin olmasıdır. Peki, gerekli yeteneklerin tamamına sahip olduğunuzu nasıl bileceksiniz?

Ah! ’’ Ben yıllardır motosiklet kullanıyorum, bilirim bu işleri!’’ dediğinizi duyar gibi oluyorum. Muhtemelen bilirsiniz. Fakat ileri seviye eğitmenlerinin zaman zaman gözlemledikleri, iyi sürücülerin, zorlu bir tekniği uygulamayı başaramadıkları için değil, aslında basit bir sorun sebebiyle iyi süremedikleri oluyor. Aslında bildikleri, ama daha gelişmiş yeteneklere sahip olmaya çalışırken görmezden geldikleri konular oluyor bunlar. Görünen o ki bazen deneyimli sürücüler temel konular hakkında, bunları yeni öğrenmiş olan yeni sürücülerden daha dikkatsiz olabiliyorlar.

Çevremizdeki en deneyimli eğitmenlere, altın kuralları, yani iyi bir sürüşü garantileyen temel prensipleri sorduk. Sonuç , her sürücü için paha biçilemez bir kontrol listesi oldu. Altı aydır, altı yıldır ya da altmış yıldır motosiklet sürüyor bile olsanız, bu liste kendinizi kontrol etmek için çok faydalı olacak. Eğer bu kuralları uyguluyorsanız, yüksek bir standartla motor kullanıyorsunuz demektir. Aksi halde hangi konuda kendinizi geliştirmeniz gerektiğini zaten anlayacaksınız.

O halde motosiklet sürüş tavsiyeleri serimize başlayalım:

Motosiklet Kullanmaya Uygun Fiziksel Kondisyona Sahip Olduğunuzdan Emin Olun

Dün gece birkaç bira mı içtiniz? Biraz hasta mısınız? Uykusuz musunuz?
Hastalık, yorgunluk ya da resmi alkol sınırının üzerinde olmak gibi fiziksel etkenler reaksiyon sürenizi yavaşlatabilir, kontrolleri tam olarak yönetememenize sebep olabilir ve kararlarınızı etkileyebilir. Birinci seviye hipotermi  (aşırı düşük vücut ısısı) sizi saldırganlaştırırken aynı zamanda kontrolünüzü sınırlar; sıcak günlerde su kaybettiğinizde ise konsantre olma ve karar verme kabiliyetinizi düşürür. Her durum için doğru malzemeyi kullanın; çok büyük fark yaratacaktır.

Motosikletinizi Kontrol Edin

Herhangi bir yere gitmeden önce, motosikletinizin yola hazır olduğundan emin olun (özellikle son kullandığınızdan beri zaman geçtiyse). Lastik basıncınızın üretici tarafından önerilen seviyede olduğunu kontrol edin. Lastiğinizde yeterli diş derinliği olduğundan emin olun. Lastiğin tamamında, en az 1 mm derinliğinde diş olmalı. Zincir doğru ayarlı ve yağlı olmalı. Fren balatalarını, farları,kornayı ve motor stop düğmesini kontrol edin. Hasar, sıvı akıntıları olup olmadığını kontrol edin ve yeteri miktarda yağınız ve benzininiz olduğundan emin olun.
İlgili yazı: AyselH (Motosiklet kontrol listesi)

Havanızda Olduğunuzdan Emin Olun

Sakin ve sürüşe konsantre olduğunuzda, iyi motosiklet kullanırsınız. Eğer aklınız başka yerdeyse, ev veya işyerindeki sorunlarla meşgulse, yola tüm dikkatinizi veremezsiniz; bu durumda kolaylıkla hata yapabilirsiniz. Bir tartışmadan sonra motosiklete binmeyin. Çünkü bu haliniz, risk alma ihtimalinizi artıracaktır. Daha da önemlisi diğer sürücülerin yarattığı gerginliklerden uzak durmaktır. Eğer, diğer sürücü aptalca bir hata yaparsa, önemsemeyin, kişisel almayın ve asla tahrik olmayın. Kaskınızın içinde söyleyebileceğiniz en kötü üç kelime: ‘’Şimdi görürsün sen…’’

Gevşek kalın

Dirsekleriniz gevşek, sırtınız rahat olacak şekilde, gidonu hafifçe tutun. En iyi öne hafifçe eğilmektir, ama ağırlığınızı elciklere vermeyiniz. Eğer motosiklete tutunmanız gerekiyorsa, depoyu tutmak için dizlerinizi kullanın. Ağırlığı gidondan almak, motosikletin daha rahat yön değiştirmesine yardımcı olur ve en önemlisi, hataları kendiliğinden daha iyi düzeltmesini sağlar. Dik ve gergin oturursanız, kollarınız kaskatı kilitli olursa motosikleti sürüyor olmazsınız, onunla savaş halinde olursunuz. Derin ve yavaş nefes alıp verin ve vücudunuzu mümkün olduğunca gevşek tutun.
İlgili yazı: Postür (Motosiklet üzerinde doğru oturuş)

Akıcı olun

Özellikle de gaz ve frenler konusunda. Deneyimli sürücülerin en sık karşılaştığı sorunlardan biri daha hızlı gitmeye çalışırken gaz kolunu yumuşakça idare etmedeki başarısızlıklarıdır. Dağınık ve yavaş sürenler, gazı daha erken ve sert açmaya çalışırlar. Temponuzu artırdığınızda bile akıcı olun. Benzer şekilde, frenlerin düzensiz ve eşit olmayan kullanımı da frenleri verimsizleştirir. İyi sürüş, akıcı, zahmetsiz ve akıl almaz derecede verimli olandır; fakat ancak sıkı bir çalışmanın, pratiğin ve konsantrasyonun sonucunda gelir.
İlgili yazı: Motosiklet gaz ve fren kullanma tekniği

Gitmek istediğiniz yere bakın

Gitmek, olmak istemediğiniz yere bakmayın. Viraja yaklaşırken ve virajdan önce, başınızı (çenenizi) virajın içine doğru çevirin. Özellikle de bir virajın biraz fazla yaklaştığını düşünüyorsanız, o zaman yolun kenarındaki ağaca gözlerinizi dikmeyin; yoksa direkt o ağaca gidersiniz. Köşenin hemen ardındaki asfalt parçasına bakın ki oraya gidesiniz.
İlgili yazı: Motosiklette bakış

Önünüze ve etrafına bakın

Mümkün olduğunca ileri bakmanız önemli. Ama motosikletle o uzak mesafe arasındaki bölümü de göz ardı etmeden. Çukur ,çamur, mazot, taş, hayvan ölüleri gibi başınıza dert açacak bir şey var mı, kontrol edin. Yan yollara yaklaşırken, önünüza atlayacak hiçbir vasıta veya insan olmadığından emin olun. Aynalarınıza düzenli olarak bakın ve gerektiğinde yol verin.
İlgili yazı: Limit Noktası

Durabileceğinizden emin olun

En temel kurallardan biri: her zaman kontrollü, görebildiğiniz mesafe içinde ve kendi şeridinizde durabilmenizdir. Bu kural, deneyimli sürücüler tempoyu artırdığında sıklıkla unuttukları temel kurallardan biridir. Özellikle biraz daha çabuk ilerlemek istediğinizde, kendinize, mecbur kalsanız durup duramayacağınızı sorun. Böyle bir dertten milyonlarca defa kurtulabilirsiniz, ama bir defa işler yanlış giderse, sonuç trajediye dönüşebilir.
İlgili yazı: Motosiklette bakış

Motosikletinizi tanıyın

Motosikletin, kontrollere nasıl tepki verdiğini biliyor olmalısınız. Yeni bir motosiklete veya uzun süredir kullanmadığınız bir motosiklete alışmak için kendinize biraz zaman tanıyın. Güç, frenler ve yol tutuşla ilgili hissiyatınızı adım adım geliştirin. Birden bire motosiklete atlayıp %100’ü denemeyin. Düzenli olarak sürseniz bile, her zaman, hızınızı artırmadan önce, lastikleri ısıtmak ve motosikleti  hissetmek için kendinize birkaç kilometre tanıyın. Düzenli olarak sert frenaj alıştırması yapmak faydalıdır. Böylece ani frenle durmanız gerektiğinde, bunu gerçekten iyi bir şekilde başarabilirsiniz.
İlgili yazı: Kapalı Alan

Kendinize boşluk yaratın

Motosiklette alan demek, zaman  demektir: plan yapmak, karar vermek, gerektiğinde durmak için daha fazla zaman. Önünüzdeki ve arkanızdaki alanla motosiklet etrafında bir balon yaratmak sizi güvende tutar ve herşeyi kolaylaştırır. Her virajı okumak, her sollamayı planlamak kolaylaşır. Diğer araçların arkasından, onlara çok yakın sürmediğinizden emin olun. Motosikletin hızlanma kabiliyeti , güvenle geride kalabileceğiniz anlamına gelir; ama arayı kapatırsanız, beklenmedik şekilde dururlarsa, fren yapacak kadar zamanınız kalmayabilir. Eğer fazla yakın olursa, motosikletle tampon arasındaki mesafeye odaklanmanız gerekir, güvenle sollayacak bir mesafe oluşup oluşmadığına değil.

Yolu daha fazla kullanın

İleri seviye sürüşün geleneksel kuralı : ilerideki yolu daha iyi görebilmek ve virajları daha iyi çizgilerle dönebilmek için kendi şeridinde sağa sola hareket etmek.

Kendi şeridinizin orta hattıyla, beyaz çizgi arasında baskın bir konum seçin; fakat esnek olun ve karşıdan gelen araçlar olursa biraz sağa kayın.

Bir virajı gördüğünüz anda, o viraj için doğru pozisyonu alın. Konumunuzu ne kadar erken ayarlarsanız, virajı değerlendirmek, hızınıza ve pozisyonunuza ince ayar yapmak için o kadar çok zamanınız olur. Sol virajlar için bu konum, şeridin güvenle ve rahatça gidebildiğiniz kadar sağıdır.

Nereye gittiğini görene kadar viraja dalmayın

Gerekirse daha çok yavaşlamak ve daha geç dönmek, viraja gereğinden fazla hızlı girmekten iyidir. Fazla hızlı girerseniz, muhtemelen çıkışta fazla açılırsınız.

Gaz kolunu akıcı şekilde kullanırsanız, onu virajın orta noktasından itibaren nazikçe açmaya başlayabilirsiniz. Ancak motosikleti yolun dış kenarına doğru itecektir. İki virajı arka arkaya almanız gerektiğinde fazla gaz kullanmamalısınız.

Sağ virajları da aynı şekilde değerlendirebilirsiniz: konumunuzu erken alın, ideal olarak beyaz çizgiye yakın durun ( karşıdan gelen araçlar varsa fazla yaklaşmayın ). Kendinize, hızınızı ayarlamak için mümkün olduğunca fazla tanıyın.

Viraj çıkışını gördüğünüzde dönüşe başlayın. Burada da yavaş girip hızlı çıkmak, viraja aşırı hızla dalmaktan iyidir.

Sağ virajların çıkışında dışa savrulmak özellikle çok tehlikelidir; çünkü sizi karşıdan gelen araçların kucağına atar.Viraj bir düzlüğe açılıyorsa, daha fazla gaz kullanılabilir; böylece motosiklet ağır ağır üzerindeki normal, baskın konumuna gelirken, hızınızı da artırmış olursunuz.

Güvenli konumlarda kalın

Yolun daha geniş bir yüzeyini kullanma kuralının diğer yüzü aslında daha da önemlidir: başka bir konuma ne zaman geçmeyeceğinizi bilmek. Motosikleti asla güvenli olduğunu görmediğiniz bir konuma götürmeyin; o noktaya gitmenin, size güvende olduğunuzu bilmek için gerekli görüş açısını vereceğini düşünseniz bile.  Vermeyebilir ; o noktada tam da üstünüze gelen bir kamyon görme ihtimaliniz de var. En önemli derdiniz, güvenli konumda kalmak olmalıdır. Eğer tereddütünüz varsa, biraz yavaşlamalı ve düşük görüş seviyesiyle yetinmelisiniz. Diğer bir deyişle, ‘’taşa yazılmış’’ kurallara takılmayın; her durumu kendi içinde değerlendirin, esnek olun ve güvende kalın.

Motosiklete kendiniz için binin

Motosikletinizin ve lastiklerinizin nasıl davrandığını bilen tek kişi sizsiniz. Yani, sürüşünüz hakkında bilgi sahibi olarak karar verebilecek tek kişi siz olabilirsiniz. Her zaman kendi temponuzla sürün ve daha hızlı sürücüleri yakalamak için üzerinizde baskı hissetmeyin; daha hızlı motosikletleri, daha iyi yol tutan lastikleri, yıllar boyu kazandıkları yarış tecrübeleri olabilir ya da ölüme susamış olabilirler… Bilemezsiniz. Sırf önünüzdeki kişi sollamayı başarabiliyor, ya da bir virajı belli bir hızda dönebiliyor olması, sizin de bunu yapabileceğiniz anlamına gelmez. Kendi risklerinizi değerlendirin ve kendinizi güvende tutacak şekilde sürün.

Motosikleti görmediğiniz bir noktaya götürmeyin

İleri bakmak önemlidir; ama edindiğiniz bilgiyi verimli şekilde kullanmak zorundasınız. Bu şekilde , gideceğiniz yeri planlayarak güvenli noktalarda kalabilirsiniz. Eğer şeridinizin sağ tarafının rögar kapaklarıyla dolu olduğunu görüyorsanız, sol viraja hazırlanmak için oraya gidemezsiniz. Eğer karşı yönden gelen araçlar varsa, sağ viraja hazırlanmak için orta çizgide kalamazsınız. Bir kamyonu solladıktan sonra, tekrar şeridinize geçeceğiniz noktayı göremiyorsanız, sollamaya başlamak güvenli değildir. Kendinizi güvende tutmak için plan yapmak şarttır.

Kendini beğenmişlik yapmayın

Kendinize güvenin, ama yetenekleriniz konusunda dürüst olun. Eğer kendinizi geliştirmek istiyorsanız, düzgün bir eğitmen eşliğinde çalışın. Eğer sürüş seviyenizden memnunsanız, standartlarınızı yüksek tuttuğunuzdan emin olun. Motosikletinizi her kullandığınızda konsantrasyon seviyenizi yüksek tutun ve her zaman bir şeyler öğrenmeye hazır olun. Tüm zayıf noktalarınızı belirleyin ve bunları geliştirmek için uğraşın. Örneğin her yağmur yağdığında arabanızı kullanıyorsanız, ıslak havalardaki sürüş kabiliyetinizi geliştiremezsiniz.

Bir B planınız olsun

Yoldaki diğer araçların ne yapacağını anlamaya çalışın ve olabilecek en kötü hareketi yapmalarına hazır olun. Diğer bir deyişle, sizi gördüklerini varsaymayın. Aşırı şüpheci olmanıza gerek yok, ama gerçekten çok dikkatli olun. Eğer bir köpeğin yola fırlaması ya da aracın aniden yola çıkması gibi potansiyel bir tehlike sezdiyseniz, seçeneklerinizi hemen değerlendirin. Böylece en kötüsü olduğunda, kendinizi kurtarmak için elinizden geleni ardınıza koymadan kurtulursunuz.

Keyif alın

Eğlenmiyorsanız motosiklet kullanmanın anlamı yoktur. O yüzden eğlenmeye bakın. Sadece heyecan yaşamış olmak için anlamsız hızlara çıkmayın veya risk almayın: bu yolun sonu deliliktir.( ya da acil servis ). Eğer artık keyif almıyorsanız, kendinize neden diye sorun. Farklı bir motosiklete mi ihtiyacınız var; başınıza daha iyi oturan bir kaska mı; yoksa sadece yeni yollar mı keşfetmeniz gerekiyor? Motosikletinizden keyif almanın farklı yöntemlerini arayın; o zaman yoldan keyif almaya başlarsınız.

Son Söz: Esneklik

Tüm bu kuralların temelinde, her durumu kendi içinde değerlendirme kuralı yatıyor. Bu kurallar harika bir rehber oluşturuyor; fakat çok katı şekilde uygulanırsa, kullanıcıya dar gelebilirler. Bunların sırrı, temsil ettikleri prensipleri anlamakta ve bu prensipleri esnek şekilde uygulamakta yatıyor. Tüm motosiklet sürüş tavsiyeleri içinde temel dengeli ve tüm teknikleri kullanmak yatar, bunu asla unutmayın.

Tavsiye yazı