İçindekiler
Ben “Sakınarak Sürüş” diye tanımlardım motosiklet eğitim ve sohbetlerimde. Türkçe motosiklet eğitimi her şeyi daha kolay hale getiriyor çünkü.
Bu kavramsal ad, en baştan zihni doğru yere taşıyarak gerekeni anlatıyor ve dinleyen için her şeyi çok daha kolay hâle getiriyor.
Bu arada “defansif sürüş” diye bir ad olmaz 🙂 Yani Türkçe hali bu olamaz, Türklere anlatmak için olmaz. Defansif diyeceğinize: “Sakınarak Sürüş” deyin, anlasınlar.
Türkçe motosiklet eğitimi, dil neden önemli?
Zira iyi motosiklet sürüşü beyinsel bir faaliyettir.
Ama İngilizce bilenlere, Fransızca bilenlere anlatıyorsanız bir derece ki onda da şöyle bir risk var. Türkler kaçınılmaz olarak bunu defansla ilişkilendirecekler ama “defans” ne demek onu da tam bilmiyorlar. Burada da şöyle bir sıkıntı ortaya çıkıyor ana diliniz neyse o dilin kelimelerini kavramsal olarak da işleyebilirsiniz. Ama Türkçe karşılığını (uzun uzun tanımını değil her kelime için tek kelime Türkçe karşılığını) bilmiyorsanız ne ölçüt ne de kavram tutturursunuz. O zaman da herkes kafasına göre farklı bir içerik doldurur, kadrince içerik inşa eder, sonra da aynı kelimeleri kullanarak birden fazla çıktı elde edersiniz 🙂 Ki o da istenen şekillendirmeyi sağlamaz.
Sakınarak sürmek deyince
En baştan her şeyi anlaşılır kılıyorsunuz. Defansif deyince aynı etki olmuyor tabii ki… İşte bu yüzden aceminin girdiği dünyayı doğru algılaması, daha kolay ve doğru anlaması için anlayacakları dilden konuşmak çok önemli.
Smooth da ne demek?
Bunun aynısı şey smooth için de geçerli. o da olmaz. ma şimdilik kısa keselim. Bu konu ilginizi çektiyse burada daha ayrıntılı işlemiştim bu konuyu.
Sistem ne demek?
Örnek: Sistem ne demek mesela? Türkiye’de herkes sistem söylemesini kullanıyor artık Türkçeleştiğini söyleyebiliriz, değil mi?
Ama sistem kelimesinin Türkçe karşılığını sorduğumuzda, herkes uzun uzun sistemi tanımlamaya kalkar.
Yani ne kavramsal ne de anlam olarak sistem kelimesinin içeriğine kimse hakim değildir ülkemizde.
İşte bu yüzden motosiklet eğitiminin “sistem” adında kavramsal tarafı olduğu için, eğitimlerde mutlaka sistem kelimesinin Türkçe karşılığına verirdim ki bu kelime: “bileşke” kelimesidir.
Yine örnekleyelim: Fren sistemi deyince herkes anladığını sanıyor değil mi? Oysa “fren bileşkesi” deyince zihninizdeki genişleme ve birden içine dolan anlamı fark ettiniz hiç çaba sarf etmeden.
Üstelik tek kelime Türkçe, size sistem tanımını çok daha doğru yapabilme becerisi de kattı…
O yüzden özellikle eğitimlerde, yabancı kelime kullanmayı maharet sanmak yerine, aksine temeldeki kavramı aktarabilecek Türkçe karşılıklar zorunludur.
Öğrenmenin en çok fark yaratan tarafı, önceki bilgilerle birleşmesi ve her seferinde “bütünü” kullanarak kıymeti arttırmasıdır. Oysa yabancı kelimelerle eğitim aldığımızı sanırız ama bu eğitim olmaz. Çünkü önceki bilgilerle bütünleşmesini engelleyecek şekilde yalıtılmış tutarız anlamına eremedeğimiz kavramları (yabancı kelimeleri).
Bu yüzdendir ki teknik olarak, yabancı dil eğitimi vardır ama “yabancı dilde” eğitim yoktur. Yani çok çok zor iştir. Gereksizdir, enerji ve zaman kaybıdır.
Sonuç
Motosiklet eğitiminde ilk kez karşılaştığınız kavramların, terimlerin Türkçe karşılığını bulun. İçeriğine tam olarak hakim olmadığınız, yani Türkçesini bilmediğiniz kelimelerin Türkçe karşılığını bulun, öyle devam edin.
Türkçe karşılıklarını öğrenmek kavramsal algınızı açacak. Her şeyi daha iyi ve daha hızlı anlayacak ve kendinize katacaksınız. Sistem, limit deyince anladığımızı sanıyoruz. Fakat kavrayamıyor ve esas aktarmak istediklerinden mahrum kalıyoruz.
Kapiş? 🙂
Türkçe karşılıklar için kaynak
Atatürk’ün yadigarı Türk Dil Kurumunun sozluk.gov.tr adresinden ulaşabileceğiniz çevrim içi sözlüğü var. Bir kavrama daha da hakim olmak için bir diğer seçeneğiniz ise kökenbilim araştırması yapmak. Kökenbilim, etimoloji olarak da geçer. Şanslıyız ki basit bir Google aramasıyla internet üzerindeki etimoloji sözlüklerine de ulaşabiliriz. Kökenbilim kelimenin tarih boyunca yolculuğunu ve kavramın tam haline “ermemizi” sağlar.
Hazır gelmişken çok az anlaşılan iki kavramı da açıklığa kavuşturalım:
