Yarı aktif şasiler artık motosiklet yükseklik ayarı sunuyor
Süspansiyonlardaki teknolojik gelişimlere uygun olarak, arabalarda gördüğümüz yükseklik arttırma ve düşürmeli araç yapısı motosikletlere de geliyor. Motosiklet yükseklik ayarlama şimdilik büyük, yüksek ve ağır motosikletlere geliyor. Amaç iniş, binişi ve düşük hız dar manevraları kolaylaştırmak. Şimdi marka marka bu yeniliği inceleyelim.
Yükseklik ayarlamalı motosiklet yaygınlaşıyor
Yarı aktif süspansiyonlar, güvenli frenleme için alçaltma işlemini daha önce de yapıyorlardı. Şimdi bir adım öteye geçip yüksekliği azaltma işlevi de kazanmaya başladılar.
Harley-Davidson Pan America’da Ride-Height-System’i ile görmüştük ilk. Ardından Ducati Multistrada V4 S ve Rally 2022’de bu özelliği kullandı ve BMW’nin yeni R 1300 GS’de benzer bir sistem sunması bekleniyor.
Sele alçaltmanın amacı, düşük hızlarda manevra, sabit haldeyken denge ve inip binmeyi kolaylaştırmak.
Yarı aktif şasili Triumph Tiger 1200
Triumph, Ağustos 2023 Tiger 1200’e bir özellik daha ekledi: yarı aktif süspansiyonlar. Trüumph’daki sistem, hız azalınca motosikletin yüksekliğini düşürüyor. Sele seviyesinde 20 milimetreye kadar düşüş sağlıyor sistem. Sistem aynı zamanda belirli bir hıza kadar, bir düğmeye basarak alçaltma imkanı da sağlıyor.
Triumph’un Tiger 1200 GT, GT Pro, GT Explorer, Rally Pro ve Rally modellerinde bu özellik yazılım güncellemesiyle kullanılır hale geliyor. Otomatik olarak veya bir düğmeye basarak, amortisör üzerindeki ön yükleme değiştiriliyor ve yükseklik düşüyor.
Düğmeye basarak sele indirme, saatte 65 km. hıza kadar mümkün. 82 km/s’den itibaren sele yüksekliği otomatik olarak artıyor. Triumph bunu, sürüş özelliklerinde kayıp riski olmaması için yaptığını söylüyor. Bunun yanı sıra motosiklet üzerindeki toplam yük de işleme etki ediyor. Alçaltma sele üzerindeki ağırlığa (yani yolcu adedi ve bagaj sayısına) bağlı.
Harley-Davidson Pan America 1250 S
Harley-Davidson 2021’de Pan America 1250 S’yi piyasaya sürdü. Süspansiyonu otomatik olarak alçaltabilen yarı aktif Showa amortisöre sahip ilk motosikletti bu model. Ancak bir düğmeyle değil, otomatik idi. Çatal ve amortisör 25 milimetreye kadar alçalıyor, bu da koltuk yüksekliğini 890’dan 855 milimetreye düşürüyordu.
İyi tasarlanması gereken bir özellik
Sistemin bileşenleri, çatal tabanındaki etkinleştirici (aktüatör) ve amortisör. Showa’ya göre sürüş yüksekliği sistemi, ön yükü düşüren küçük bir yardımcı hidrolik sistemle çalışıyor. Kontak açıldığında otomatik alçaltma işlemi, yan sehpaya park edilmiş Pan Am’ı doğrudan hareket ettiriyor. Alışık olmayanlar için içgüdüsel olarak motosiklet düşüyor sanıyorsunuz.
Ducati Multistrada V4 Rally ve V4 S
2022 model yılı için Ducati, Multistrada V4 Rally ve V4 S modellerindeki Skyhook süspansiyonunlara bu özelliği ekledi. Bunula birlikte Ducati motosikletlerdeki teknik tercihler ya da ayrıntılar bilinmiyor henüz. Fakat Ducati’nin premium bir marka olduğunu göz önüne aldığımda herkes kadar iyi olacağı kesin…
Ducati Kolay Kaldırma
Ducati motosiklet yükseklik ayarlama özelliğini aynı mantıkla kullanıyor. Multistrada V4’e gelen yenilik bu yönde. Motosikleti yan sehpadan kaldırmayı kolaylaştıran Easy Lift sistemi bu yenilik. Kontak açıldığında, sistem çatal ve amortisör üzerindeki sıkıştırmayı değiştirerek, motosiklete binmeyi ve yan sehpadan kaldırmayı daha kolay hale getiriyor. Bu özellik de yazılım güncellemesi ile eski motosikletlere de yüklenebiliyor (uygun amortisörlere sahip modellerde).
Ducati’nin sisteminde sadece 95 km/s’ye kadar aktif
Ducati Multistrada V4 Rally ve V4 S’de, Triumph’ta olduğu gibi, bir düğmeye basarak sele yüksekliğini düşürmek yalnızca belirli bir hıza kadar mümkündür. Multi’de, alçaltma sadece 95 km/s hıza kadar mümkündür, bunun üzerinde arka uç ayarlanan süspansiyon modu tarafından hesaplanan değere tekrar yükselir.DUCATI MULTISTRADA V4 RALLİRally V4 ayrıca 2 silindirle çalışırdaha fazla oku
BMW yine farklı olma peşinde
MOTORRAD, yeni BMW R 1300 GS için benzer bir sistemi hazırlıyor. Haziran 2023’deki BMW Tech-Day’de yükseklik ayarlı şasi bir motosiklet tanıtmışlardı biliyorsunuz. O sistemde, tele- ve paraleverdeki iki süspansiyonda çalışan sistemi görmüştük.
BMW diğer markalardan farklı bir yol izliyor. Yardımcı bir yay görevi gören bir parça ile, hidrolik basıncı yükselterek veya düşürerek değiştirmek istiyor yüksekliği. Bu, hıza bağlı olarak sürüş sırasında şasiyi düzleştirme veya süspansiyon tepkisini etkilemeden seviye ayarlama sağlıyor. GS’de görmeyi beklediğimiz bu özelliği ne zaman tanıtacaklar belli değil henüz. Yine de diğer markalardan geride kalmayacakları belli.
Sele indirme pahalıya mal oluyor
Motosiklet yüksekliğini indirme, alçaltılabilir süspansiyonlu olduğu için fiyat açısından üst lige taşıyor bizi. Bunun sebebi en pahalı süspansiyon sistemlerini kullanıyor olmaları. Dolayısıyla her modelin en üst versiyonuna koyulan bir özellik bu.
Sonuç
Yarı aktif süspansiyonlu, sele yüksekliğini sürüş sırasında bir düğmeye basarak ya da otomatik olarak ayarlayan büyük ve yüksek motosikletlere doğru gidiş olduğu ortada. Şimdilik sadece pahalı, üst modellerde karşımıza çıksa da zamanla diğer modellere de inecektir.
Benim için önemli olan bu teknolojinin kullanıma hazır hale gelmesi. Açıkçası motosiklet yükseklik ayarlama çok önemli bir teknoloji değil. İniş-biniş kolaylığı çok ilgimi çekmiyor. Fakat sürüş, yolun ve süratin şartlarına göre yükseklik ayarı güvenliği arttıracaktır. Bununla birlikte frenlemedeki etkisi de olumlu olacak şüphesiz. IMU artık standart olabilecek kadar yaygınlaştı.
Viraj ABS’si, otomatik yükseklik ayarı, aktif frenleme desteği gibi unsurlar hp birlikte çalışarak motosiklet sürüşünü çok daha kolay ve güvenli hale getirecek; bu çok açık. Bu etkin güvenlik unsuru, acemi sürüşünün toplandığı ufak cc ya da başlangıç motosikleti modellerine indiğinde büyük fark yaratacaktır. O günleri bekliyoruz…